Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
25latfunkcjonowaniasamorząduterytorialnegowPolsce–teoriaipraktyka
administracjipaństwowej,zyskałystosunkowoszerokiekompetencjewzakresie
działalnościspołeczno-gospodarczej8.
Pozawprowadzenieminnowacjiwpolitycelokalnejwlatachpięćdziesiątych,
ustawązdnia28czerwca1950r.dokonanokorektywpodzialeterytorialnym
kraju.Wpierwszymetapiezostałazwiększonado324liczbapowiatów.Ponad-
todowytyczonychwlatach1945-1946województwgdańskiego,rzeszowskiego,
olsztyńskiego,szczecińskiegoiwrocławskiegodołączonotrzynowe:opolskie,
koszalińskie,zielonogórskie9.Istotnabyłatakżereformapodziałuadministracyj-
negowsi.Zgodniezustawąnwmiejscedotychczasowychgminigromadtwo-
rzysięnowegromadyjakojednostkipodziałuadministracyjnegowsi”
.Interesy
mieszkańcówgromadymiałarealizowaćgromadzkaradanarodowa.Nadzórnad
niąsprawowałapowiatowaradanarodowa,którejtapierwszamiałaobowiązek
przedstawićdozatwierdzeniauchwałyorazplanyinwestycyjne.
WażniejszereformyadministracjiterenowejwpierwszejdekadziePRLzostały
sfinalizowaneuchwaleniemprzezRadęPaństwaustawdotyczącychpodziałuPol-
skinawojewództwaitzw.miastawyłączonezwojewództw10orazpodziałumiast
nadzielnice11.
DokonywaneprzezRadęPaństwacorazliczniejszepodziałyjednostektery-
torialnychmiałynaceluprzeniesieniekompetencjiwykonawczychnaorgana
niższegoszczeblaprzyjednoczesnymutrzymaniuscentralizowanegosystemu
władzy.Wrezultaciedoprowadziłotodoupadkugminorazbrakumożliwościza-
spokajaniaekonomicznychpotrzebmieszkańcówposzczególnychregionówbez
pośrednictwajednolitejadministracjipaństwowej.Wynikałotozfaktu,żeRada
Państwapodzieliłagospodarkęnaniezależneodsiebiesektory,priorytetemstała
sięrealizacjainwestycjinarodowych.Lokalnenatomiastprzestałybyćuwzględ-
nianewnależytymstopniu12.
Podwpływemomówionychwyżejprzeobrażeńwadministracjiterytorialnej
PRLzaczętowlatachsześćdziesiątychubiegłegowiekucorazczęściejwysuwaćsu-
gestiecodokoniecznościnadaniaradombardziejnsamorządowego”charakteru.
Zdaniemzwolennikówtejkoncepcjiradymiałyuzyskaćuprawnieniadecyzyjne
wokreślonychsferachzarządzania.Pozwoliłobytofunkcjonowaćimnazasadzie
samorządowej.Pomimotendencjidoliberalizacjisposoburealizacjizadańteryto-
8
L.Bończa-Bystrzycki,Zaryshistoriiadministracjinaziemiachpolskich(X-XXwiek),Koszalin
2010,s.178.
9
Ustawazdn.28czerwca1950r.ozmianachpodziałuadministracyjnegoPaństwa(Dz.U.1950
nr28,poz.255).
10
Ustawazdn.31grudnia1956r.owyłączeniuzwojewództwmiast:Krakowa,PoznaniaiWro-
cławiaorazonadaniuradomnarodowymtychmiastuprawnieńwojewódzkichradnarodowych
(Dz.U.1956nr1,poz.1).
11
Ustawazdn.25stycznia1958r.oradachnarodowych(Dz.U.1958nr5,poz.16).
12
G.Dutkiewicz,DziejesamorząduterytorialnegowPolscepoIIwojnieświatowej,nColloqium
WydziałuNaukHumanistycznychiSpołecznych”R.II/2010,s.197-198.
