Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
9
iWiesławStradomskiwswoichszkicachopolskichfilmach
zokresu1914–1939.PowtarzajączaautoremFilmuży-
dowskiegowPolsceNatanemGrossem,stałsięnjedynym
przedwojennymfilmemżydowskim,którywszedłdohisto-
riikina”3.ParkerTyler,autorm.in.MagicandMythofthe
Movies,włączyłDybukadoswojegokompendiumpięćdzie-
sięciuprodukcjipowstałychpo1919roku-Classicsofthe
ForeignFilm(1962).Zczasemobwołanyarcydziełemki-
nażydowskiegojużposwojejpremierzebyłdlawspółcze-
snychodkryciem,triumfemkinematografiikrajowejprze-
rastającymwiększośćeuropejskichfilmów.Tonbezspornie
najwyższeosiągnięcieartystycznewprodukcjifilmówwję-
zykużydowskim,realizowanychprzezpolskąkinemato-
grafię”4-dodajecytowanyuGrossaJerzyToeplitz.Okazał
siękasowymszlagieremdwudziestoleciamiędzywojennego
wPolsce,ahistorykStanisławJanickinazwałgojednym
znajciekawszychfilmówpolskiegomiędzywojniawogóle5.
ZkoleiHoberman,autorBridgeofLight-YiddishFilmbe-
tweenTwoWorlds,podkreślaprzedewszystkimniezwykły
urokiwyjątkowośćfilmu.Dybukjakonajsławniejszapol-
skaprodukcjajidyszjestwedługniegonajbardziejnastro-
jowyminajbardziejartystycznymwśródwszystkichfilmów
dźwiękowychjidysz6.Trzebaprzyznać,żedziełoWaszyń-
skiego,powstałewskromnychwarunkachprodukcjimło-
3
N.Gross,FilmżydowskiwPolsce,przeł.A.Ćwiakowska,Kraków
2002,s.97.Polskawersjajerozolimskiegowydaniahebrajskojęzycz-
nejhistoriiTaldotha-kolnoaha-jehudibe-Polin1910-1950ukazała
siępodredakcjąRomanaWłodkadziękifundacjinDziedzictwo”im.
ChoneShmeruka.
4
J.Toeplitz,Historiasztukifilmowej1934-1939(t.IV),Warszawa
1969,s.406,cyt.za:N.Gross,op.cit.,s.97.
5
S.Janicki,Komentarzdofilmu„Dybuk”,PolskiInstytutSztukiFil-
mowej,TVKinoPolska2006.
6
nStately,brooding,anddeliberate,derDibekisthemostheavilyat-
mosphericand«artistic»ofYiddishtalkies”,J.Hoberman,Bridgeof
Light...,s.279.
