Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Stary—nowykraj”
PoczątkowoWielkaBrytaniawyraźniepopierałaideę„żydow-
skiejsiedzibynarodowej”,gdyżdawałaonaszansęspołecznejiekono-
micznejaktywizacjiważnejstrategicznie,alegospodarczozacofanej
Palestyny.Anowiprzybyszeiichkapitałszansętakądawali.Ukło-
nemwstronęŻydówbyłom.in.uznaniejęzykahebrajskiego—obok
angielskiegoiarabskiego—zajedenztrzechoficjalnychjęzyków,
zatrudnianiewadministracjimandatowejosóbpochodzeniażydow-
skiego,powstanielokalnegożydowskiegosamorządu,oświatyiwie-
luinnychformżyciaspołeczno–kulturalnegoipolitycznego.Warto
dodać,żerównieżpierwszyWysokiKomisarzlordHerbertLouisSa-
muel(mawianoonim,żebył„pierwszymŻydem,któryrządziłZie-
miąŚwiętąodczasówrzymskich”)nieukrywałswoichpoglądówsy-
jonistycznych
32
.
Jednocześnieczynionokoncesjenarzeczstronyarabskiej.Cho-
dziłooto,byuciszyćniezadowoleniepalestyńskichArabów,któremu
daliwyrazwiosną1920r.Wrozruchach,dojakichdoszłowówczas
wPalestynie,zginął(wbitwiepodTelHai)otoczonylegendąwspół-
organizatorLegionuŻydowskiegowramachbrytyjskiejarmiiJosef
Trumpeldor
33
.Wogłoszonejwczerwcu1922r.tzw.BiałejKsiędze
1950;B.Joseph,BritishRuleinPalestine,Washington1948;A.Koestler,Promise
andFulfilment.Palestine1917–1949,2
nd
ed.,London1983;J.Marlowe,The
SeatofPilate.AnAccountofthePalestineMandate,London1959;H.Mejcher
(Hrsg.),DiePalästinaFrage1917–1948.HistorischeUrsprüngeundinterna-
tionaleDimensioneneinesNationenkonflikts,2Auflage,Poderborn–München–
-Wien–Zurich1993;Y.N.Miller,GovernmentandSocietyinRuralPalestine,
1920–1948,Austin1985;Palestine:AStudyofJewish,Arab,andBritishPo-
licies,vol.I–II,NewHaven1947;T
.Segev,OnePalestine,Complete:Jewsand
ArabsundertheBritishMandate,London2000;N.Shepherd,PloughingSand.
BritishRuleinPalestine1917–1948,London1999;B.Wasserstein,TheBritish
inPalestine.TheMandatoryGovernmentandtheArab–JewishConflict1917–
-1929,London1978.Osobnowymienićtrzebaprzewodnikpozbioracharchiwal-
nych:P
.Jones(ed.),BritainandPalestine,1914–1948.ArchivalSourcesforthe
HistoryoftheBritishMandate,Oxford–London1979.
32
Samuelswójurządsprawowałwlatach1920–1925.Zob.B.Wasserstein,Her-
bertSamuel.APoliticalLife,Oxford1992;S.Huneidi,ABrokenTrust.Herbert
Samuel,ZionismandthePalestinians1920–1925,London2001.Cyt.za:J.Co-
may,Who’sWhoinJewishHistoryaftertheperiodoftheOldTestament,3
rd
ed.
revisedbyL.Cohn–Sherbok,London–NewYork2002,s.322.
33
JosefTrumpeldor(1880–1920),zamłodukapitanarmiicarskiejibohaterwojny
zJaponią,jestuważanyzajednegozbohaterówjiszuwu.Odjegonazwiskapo-
chodzinazwamłodzieżowejorganizacjisyjonistów–rewizjonistówBetar(skrót
odBritTrumpeldor,ZwiązekTrumpeldora).Por.P
.BenAmram,JosephTrum-
peldor.LifeandWorks,Jerusalem1953;R.Freulich,J.Abramson,TheHillof
Life,NewYork[1968].
40
