Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Społeczneprzyspieszenie:uwarunkowania,zróżnicowanie…
wwynikudziałańzamierzonych,intencjonalnych,odbywającychsięwokre-
ślonymporządku,alestanowiąefektprocesówpotencjalnych,chaotycznych
inieokreślonych.Zewzględunawielośćiprędkośćzmianmającychmiejsce
wcorazkrótszychodcinkachczasu,rzeczywistośćzaczynabyćodbieranajako
płynnaiefemeryczna(Appadurai1996),bezstałychpunktówzakotwiczenia
wcodzienności.Stajesięświatempozbawionymwewnętrznejintegralności,
gdzieUtempodoświadczanychwtrakciejednostkowegożyciaprzemianniewąt-
pliwiesprzyjatakiemuwidzeniupo-nowoczesności,wktórymnaplanpierw-
szywysuwasiędowolność,przypadkowośćinieustrukturyzowanieludzkich
działań”(Marody2015:161).Ponadtowrażenierosnącegotempazmianzwią-
zanejestzpoczuciemUkurczeniasięteraźniejszości”(Lübbe2009),coskutkuje
skróceniemokresu,wktórymuwarunkowaniajednostkowychdziałańsąsta-
bilne,aichefektyłatwedooszacowania.Ludzkiedoświadczeniezostajena-
znaczoneprzezniestałość,ciągłąrekombinację,rewizjęorazprzypadkowość
struktur,praktykiscenariuszy,dlategoteżteraźniejszośćstajesięnaczelnym
inajbezpieczniejszymhoryzontemjednostkowychaktywności.Rosa(2013)
opisujeegzystencjęczłowiekaponowoczesnegowkategoriachfenomenu
Urównipochyłej”
,asposóbodczuwaniaprzezniegorzeczywistościprzyrów-
nujemetaforyczniedoUstąpaniapocienkimlodzie”
,gdziepodmiotzmuszony
jestdobłyskawicznejreakcjiwwysocezmiennychwarunkach.Konieczność
podejmowaniaszybkichdecyzjipodyktowanajestpotrzebąbyciaUnaczasie”
,
nadążaniazazmieniającymisięokolicznościami14.
Zmianywydająsięnietylkozachodzićwszybszymtempie,aleteżmieć
szerszyzasięg,dotykającwielusferżyciaspołecznego:odprzeobrażeńjed-
nostek,związkówmiędzyludzkichprzezgrupyspołeczneażdoprzemian
wobszarzedemokracjiistosunkówmiędzynarodowych(Rosa2003,2010;
Agger2004;Saward2017).UNowoczesnyświatucieka–nietylkotempozmian
jestnieporównywalnieszybszeniżwprzypadkujakiegokolwiekwcześniejszego
systemu,aleniespotykanyjesttakżeichzasięgiradykalnywpływ,jakiwywie-
rająnazastanepraktykiizachowaniaspołeczne”piszeGiddens(2006b:688).
Przyspieszeniezmianspołecznychujawniasięwzachwianiustabilności
14Należyzaznaczyć,żepoddaniesięszybkiemutempużyciazapewniawspółczesnemu
człowiekowinietylepoczuciewyprzedzeniaprzemian,ilepozostanieUnabieżąco”zezmie-
niającymisięuwarunkowaniamiotoczeniazewnętrznego.Najlepiejilustrujątenfenomen
słowaPeteraConrada(1999:6)otym,żeUbiegniemytakszybko,jakmożemy,poto,żeby
zostaćwtymsamymmiejscu”
,czyRobinsonaiGodbeya(1999)wskazujące,żewspółcześni
ludzietańcząszybciejiszybciejtylkopoto,abyzostaćwmiejscu.
