Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
LuzerneCounty
15
Jednocześnieinniludzienapływalinatesameterenyzpołudnia,zPensylwanii,
opierającsięnawłasnymprawiedotychziem.ZhrabstwaLancasterwyruszaliPen-
namitesiPennsylvaniaDutch,(jakzwanoprzedstawicieliniemieckichprotestan-
ckich,dysydenckichimigrantówiichpotomków,m.in.menonitów,kwakrów).
ImigrancizpaństwniemieckichdocieralidoPensylwaniiodkońcaXVIIwieku.
Tworzyliwtedyrodzinnegospodarstwafarmerskie,mogliprzytymbyćwiejskimi
rzemieślnikami,tkaczamiitp.WśródprzybyszówznaleźlisięrównieżSzkoto-Ir-
landczycy,czyliprotestanciszkockiegopochodzenia,prezbiterianie,którzynajpierw
osiedliwUlsterze,wPółnocnejIrlandiiwXVIIwieku,apóźniejwwiekuXVIII
wyjeżdżalistamtąddoAmeryki.Aktwełniany(WoolAct)zroku1699,którymAn-
glianakładałacłanasprowadzanązUlsteruwełnę,podkopałwzględnydobrobyt
Szkoto-Irlandczyków.JednocześniecorazczęstszeipoważniejszewUlsterzestały
siękonfliktyzarównozKościołemanglikańskim,jakirdzennymikatolikami.Nie-
którzyspośródSzkoto-IrlandczykówosiedlalisięwNowejAnglii,niespotkalisię
jednakzaprobatąmieszkającychtamjużYankees.WWorcester,Massachusettsspa-
lononp.domichspotkań.Zczasemgłównymmiejscem,doktóregodocierali,stała
sięPensylwania,gdzieichobecnośćbardziejtolerowano,conieznaczy,byitamnie
spotykalisięniekiedyzkrytykąlubniechęcią.Ichnapływniepokoiłnp.pensylwań-
skichkwakrów.Sprzeciwbudziłaliczbaprzybyszów,ichbieda,takżewojownicza
postawa,którąSzkoto-IrlandczycydemonstrowaliwobecIndian.Słowem,relacje
tychnowychprzybyszówzosadnikamipochodzenianiemieckiegobyłyraczejzłe.
GdziekolwiekzatemudawalisięSzkoto-Irlandczycy,ichkulturowaireligijnaod-
miennośćzderzałasięzodmiennościąinnychrdzennychjużmieszkańców.Konflikt
pomiędzySzkoto-IrlandczykamiiNiemcamibyłtakpoważny,żewhrabstwach
LancasteriYorkwroku1743poleconoagentomhandlunieruchomościami,byna
tychterenach(zamieszkanychgłównieprzezosobyniemieckiegopochodzenia)nie
sprzedawaćSzkoto-Irlandczykomziemi.WtejsytuacjizFiladelfiilubinnychpor-
tówSzkoto-Irlandczycykierowalisięnazachódipółnoc,naterenywówczasprzez
białychniezaludnione4.Wroku1790wcałejPensylwaniimieszkałopodobnookoło
100000emigrantówzUlsterulubichpotomków,stanowiącjednączwartąSzkoto-
-IrlandczykówżyjącychwUSA.WPensylwaniiwiększośćznichstanowiliprezbite-
rianie,późniejjednaktakżeanglikanie,kwakrzyiludzieinnychwyznań.Właściwie
doniedawnaprotestanci,głównieszkockiegopochodzenia,pozostawalinamargine-
siehistorycznejnarracji.PatrickGriffinpoświęconąimksiążkęnazwałnawetLudzie
bezimienia.Byłopotemu-jakpiszeDeirdreMoloney-kilkapowodów.Popierw-
szepowoływaniesięnapochodzenieangielskiestanowiłopowóddowiększejdumy
ibyłoznaczniebardziejprestiżowe,niżprzywoływaniekorzeniszkocko-irlandzkich.
Churches[w:]WestwardExpansioninAmerica(1803-1860),W.Bindered.,ErlangenStudieen,Band
71,VerlagPalm&EnkeErlangen,1987,s.155-156.
4
M.A.Jones,AmericanImmigration,Chicago-London,UniversityofChicagoPress,1974,s.24-
-25,46-47;K.A.Miller,EmigrantsandExiles.IrelandandtheIrishExodustoNorthAmerica,New
York-Oxford,OxfordUniversityPress,1985,s.152,154,181-164;Daniels,ComingtoAmerica,s.79;
R.Bartlett,TheNewCountry.ASocialHistoryoftheAmericanFrontier,1776-1890,London-Oxford,
OxfordUniversityPress,1976,s.133-136;T.J.Curran,XenophobiaandImmigration,1820-1930,Bo-
ston,TwaynePubl.,1975,s.15.
