Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przyignorowaniutegofaktuprzezmediaipolitykówmainstreamu,uznającychten
stanrzeczyzgodniezideologiąneoliberalnązanaturalnenkoszty”reform.Tadeusz
Kowalikwskazuje,żew1990r.nieprzyjętorozważanejdrogiszwedzkiejtylko
najgorszezpunktuwidzeniabezpieczeństwaiinteresówludzipracyrozwiązanie
neoliberalne.LiderzynSolidarności”jużwlatach80.skłanialisiękumodnemu
thatcheryzmowi,alekropkęnadni”postawiłsprowadzonydoPolskiekonomista
JeffreySachs,którynapytaniezafrasowanegoAdamaMichnika,czyterapiaszoko-
wazadziała,odpowiedziałtwierdząco.Abyprzeprowadzićreformyzalecaneprzez
niegowBoliwii,trzebabyłotamwprowadzićstanwyjątkowyiporwaćprzywódców
związkowych,oczymjednakunassięniemówiłozewzględunaoczywisteskoja-
rzeniazaresztowaniamistanuwojennego4.Zdezorientowanezwiązkizawodowenie
broniłyinteresówpracownikówtakzdecydowaniejakprzed1989r.,anawetwspie-
rałypracodawcówizmiany.Mimotow1993r.byłoaż7500tys.strajków,bo
związkiwykazywałyjeszczesiłę,a62%przemysłunależałodopaństwa.Obecnie
przyuzwiązkowieniunapoziomie6%takiopórjestjużniemożliwy5.
Narastającenapięciaprowadziłydobrakupoczuciabezpieczeństwa,stre-
sówinarastaniazachorowańnadepresję,schizofrenięiinnechorobypsychiczne6.
Szybkookazałosię,żewkrajachmniejindywidualistycznych,odużympoziomie
wspólnotowościirozwiniętejsferzesocjalnejimniejszychdysproporcjachpłaco-
wychtezagrożeniasąwielokrotniemniejsze.CoczwartyAmerykaniniAmerykan-
kacierpiąnadolegliwościpsychiczneitylkocopiętnastyJapończyk.Podobniejest
zprzestępczością–na100tys.Amerykanów500przebywawwięzieniach,na
100tys.Japończykówprzypada50więźniów.Znaczniewyższypoziombezpieczeń-
stwaspołecznegoniżwkrajachanglosaskichwystępujewkrajachnordyckich,gdzie
występujeteżmniejszezróżnicowaniedochodówinajbardziejegalitarnadystrybu-
cjapodatków7.PoziombezpieczeństwaspołecznegojestwięcwPolsceniezwykle
niski,asytuacjępogarszapostawamediówielitpolitycznych,któreprzedstawiają
czasyPRL-uwpostacinczarnejlegendy”zneoliberalnejiwręczgroteskowejper-
spektywy.DoprowadzonydopoziomukarykaturywykoślawionyobrazPRLsłużył
legitymizacjiIIIRPoraztworzeniutożsamościnowegozamożnegomieszczaństwa.
JakpiszesłusznieAndrzejWalicki:„sytuacjaideologicznawdzisiejszejPolsce
powiązanajestmocnoibezpośredniozwieloletniąpraktykąskrajnegoupraszczania
lubwręczfałszowaniabardzozłożonej,wieloaspektowejprawdyospuściźniePRL-
u”8.Neoliberalizmdominującywmyśleniuelitwogóleniebierzepoduwagępo-
4NaomiKlein,Doktrynaszoku,Warszawa2008,s.214.
5DavidOst,KlęskaSolidarności.GniewipolitykawpostkomunistycznejEuropie,Warszawa
2007.
6ZygmuntBauman,Socjalizm.Utopiawdziałaniu,Warszawa2010,s.176-177;PiotrSzum-
lewicz,Chadecko-socjalistycznapolitykaspołeczna,(w:)PRLbezuprzedzeń,s.52-53.
7Europejskimodelspołeczny.Doświadczeniaiprzyszłość,(red.)D.Rosati,Warszawa2009,
s.375.
8AndrzejWalicki,Odprojektukomunistycznegodoneoliberalnejutopii,Kraków2013,
s.XVIII-XIX;DariuszŁukasiewicz,CzarnalegendaPRL-u,nDziennikTrybuna”,4czerwca
2013r.;JakubMajmurek,PiotrSzumlewicz,FaktyimityPRL-u,PRLbezuprzedzeń,War-
11
