Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
„Niechwasznadmiarwyrównaichniedostatek”
Bezpieczeństwospołecznewdziejach
„Płynnanowoczesność”:słabościwzakresie
bezpieczeństwaspołecznegopo1989r.
W1989r.Polacyodzyskalipełnięwolnościpolitycznej,aleszybkosię
okazało,żenieoznaczaonanatychmiastowegopoczuciabezpieczeństwa,awięc
stabilnegodobrobytuiszczęśliwości,adlawiększościnawetwystarczającegoza-
spokojenianajbardziejelementarnychpotrzebżyciowych.Wprostprzeciwnie.Kapi-
talizmepokipłynnejnowoczesności,jakjąnazywaZygmuntBauman1,niósłzesobą
narastającenierówności,znaczniewiększeniżnaZachodzielat1945-1973,kiedyto
jednocześniestopawzrostugospodarczegobyławyższaniżdzisiaj,abezrobocie
mniejsze2.WPolscekontrastyspołeczneponowoczesnegokapitalizmubyłyjeszcze
większeniżwrozwiniętychkrajachZachodu.Różnicemiędzypensjamikadrykie-
rowniczo-menadżerskiejazwykłymipracownikamipo1973r.wzrosływielokrot-
nie,coznalazłopoparciejedyniewpoglądachzamożnejklasyśredniej,którateż
odrzucałachętniejmodelpaństwaopiekuńczego.PrzytłaczającawiększośćPolaków
(86,7%)takiewystępującenadmiernedysproporcjeuposażeńodrzucałainadalnie
akceptuje3.Jednocześniepojawiłysięznacznegrupyludnościwykluczonezpostępu
cywilizacyjnego,nienadążającezaprzemianamiwsferzewiedzy,przedewszystkim
technicznej,wykluczoneelektronicznie,wykluczonenawieleinnychsposobów–
wsferzeszkolnictwa,opiekizdrowotnej,emerytur.Rosłyróżnicewstyluipoziomie
życiamiędzywielkimimiastamiiprowincją,PolskąAiPolskąB,wsiąimiastem,
młodymiistarymi.Szczególniedramatycznebyłotąpnięciegospodarkipo1989r.,
kiedywlatach1990-1991PKBspadłoo18%,aliczbabezrobotnychsięgnęławtym
czasiedwóchmilionówosób.Płacespadływówczasśrednioo25%,aodsetekludzi
żyjącychponiżejminimumsocjalnegowzrósłz15%w1989r.do31%w1990r.,
1ZygmuntBauman,Płynnanowoczesność,Kraków2006;tegoż,Płynneżycie,Kraków2007;
tegoż,Płynnylęk,Kraków2008;tegoż,Wspólnota.Wposzukiwaniubezpieczeństwawnie-
pewnymświecie,Kraków2008;tegoż,Stratyuboczne.Nierównościspołecznewepocegloba-
lizacji,Kraków2012;TadeuszKowalik,www.polskatransformacja.pl,Warszawa2009.
2Europejskimodelspołeczny.Doświadczeniaiprzyszłość,(red.)D.Rosati,Warszawa2009,
s.36;TonyJudt,Powojnie.HistoriaEuropyodroku1945,Poznań2008;TadeuszKowalik,
www.polskatransformacja.pl,Warszawa2009,s.214;JosephE.Stiglitz,Globalizacja,War-
szawa2007.
3HenrykDomański,Polskaklasaśrednia,Toruń2012,s.95-98.
10
