Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Ziemiąipieniędzmi
dorównującepoziomemkształcenia,jakiprzyjętymirozwiązaniamiorganizacyjny-
minajlepszymuczelniomprywatnym”33.
Spośródksiążekpolskichautorów,którzyodcisnęlinajwiększepiętnonaniniej-
szejpracy,zanajważniejszeuważamStanywobecpolitykirządufederalnegoStanów
ZjednoczonychAmerykilat1798–1830JolantyAlinyDaszyńskiej.Ustaleniaautorki
pokazującezmianęwsposobierozumieniauprawnieństanówwchodzącychwskład
federacjimiałyistotneznaczenieidlamojejpracy.Wprawdzienajważniejszedysku-
sjewodniesieniudoszkolnictwawyższegoodbyłysięwlatach50.i60.XIXwieku,
alebazowałyonenawcześniejszychdebatach.AwczasiedebatynaustawąMorrilla
niezwykleważnebyłoustalenieuprawnieniewładzyfederalnejdodziałańnarzecz
ogólnegodobrobytu(generalwelfare),oczymdyskutowanojużiwcześniej.Dzięki
pracyJ.A.Daszyńskiejniepotrzebaprzeprowadzaćporazkolejnyanalizyhistorii
relacjipomiędzyfederacjąastanami34.
Opublikowanewpolskichczasopismachnaukowychopracowaniarzadkokiedy
dotycząhistorycznegorozwojuamerykańskichszkółwyższych.Ajużprawiewcale
niemawnichodniesieńdopolitycznegokontekstuichdziałania.Jeślibowiemau-
torzyopisująuczelniezzaoceanu,toraczejwkontekściewspółczesności,szukając
tamwzorudowprowadzaniaewentualnychzmianwPolsceireformowaniaszkol-
nictwawyższego.Nawetjeśliprzytaczaneprzykładyniezawszeznajdująpotwier-
dzeniewamerykańskiejrzeczywistości.Ajeślipublikacjepowstającezaoceanem
mająwielewskazanychniedostatków,trudnosiędziwić,żewpolskiejliteraturze
przedmiotunieodnajdziemypracodnoszącychsiębezpośredniodoprocesutworze-
niafederalnejpolitykiwobecszkolnictwawyższego.
Należyprzytympodkreślić,żedostępnewPolscepublikacjezzakresuhistorii
StanówZjednoczonychAmerykipozwalająnarzetelnezapoznaniesięzprocesem
tworzenia,umacnianiairozwojutegopaństwa.Dziękiistnieniutychpublikacjini-
niejszaksiążkaskupiasiętylkonatym,cojestjejzasadniczymcelemnapokazaniu
procesukształtowaniafederalnejpolitykiwobecszkolnictwawyższego.Jednocześ-
nieautorwierzygłęboko,żeosobyzainteresowaneposzerzaniemswejwiedzybez
truduodnajdąodpowiednieźródła35.Tymbardziejżewbibliotekachinstytutówzaj-
mującychsiębadaniaminadUSAbeztrudumożnaodnaleźćlicznepozycjewjęzyku
33K.Michałek,Nadrodzekupotędze.HistoriaStanówZjednoczonychAmeryki1861–1945,Książka
iWiedza,Łódź1999,s.122–125.
34J.A.Daszyńska,StanywobecpolitykirządufederalnegoStanówZjednoczonychAmerykilat
1798–1830,WydawnictwoUniwersytetuŁódzkiego,Łódź2004.
35Jakoprzykładytakichpublikacjimożnapodać:J.A.Daszyńska(red.),KonstytucjaStanówZjed-
noczonychAmeryki.Reminescencjew220.rocznicęuchwalenia,WydawnictwoUniwersytetuŁódzkie-
go,Łódź2009;M.Gołębiowski,DziejekulturyStanówZjednoczonych,WydawnictwoNaukowePWN,
Warszawa2006;R.Kłosowicz,U.S.MarinesjakonarzędziepolitykizagranicznejStanówZjednoczonych
Ameryki,WydawnictwoUniwersytetuJagiellońskiego,Kraków2008;R.Kłosowicz,Wojnaamerykańsko
-brytyjska1812–1814,WydawnictwoUniwersytetuJagiellońskiego,Kraków2003;Z.Lewicki,Historia
cywilizacjiamerykańskiej.Eratworzenia1607–1789,WydawnictwoNaukoweScholar,Warszawa2009;
Z.Lewicki,Historiacywilizacjiamerykańskiej.Erasprzeczności1787–1865,WydawnictwoNaukowe
Scholar,Warszawa2010;Z.Libiszowska,TomaszJefferson,ZakładNarodowyim.Ossolińskich,Wroc-
ław1984;A.Mania,DepartmentofState1789–1939.Pierwsze150latudziałuwpolitycezagranicznej
USA,WydawnictwoUniwersytetuJagiellońskiego,Kraków2011;S.B.Oates,Lincoln,przeł.M.Ronikier,