Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Homoreligiosus,
czyli„pragnieniecudu”.
ZZiemiąUlrowręku
PonieważpragnienieCzłowiekajestNieskończone,
PosiadaniejestNieskończoneionsamNieskończony.
TenktowidziNieskończonośćwewszystkichrzeczach,
WidziBoga.TenktowidzitylkoRatio,widzitylkosiebie.
WilliamBlake,Jerusalem
Z
niewątpliwiejednąznajważniejszychksiążekeseistycznychpoety.Czytaćją
acznęodprzypomnieniakwestiidośćoczywistych.ZiemiaUlro(1977)
zajmujewbogatymdorobkuCzesławaMiłoszamiejsceszczególne.Jest
możnajakozapisbiografiiduchowej,kreślonyniespójnąliniąnarracji,lecz
skrywanyprzezfragmentaryczną,pogmatwanąlogikęmozaiki.Ostateczny
obrazwyłaniasiętuzwolna,wwieluporządkachiprzekrojachnaraz,układa-
jącsięjednakwnieoczekiwaniespójnąopowieśćoupodstawowejantynomii
nowoczesnegoczłowieka”(ZU,66).Jednostkirozdartejmiędzyrozumem
awiarą,afirmowanąprzeznaukęracjonalnościąiskrywaną,osobotwórczą
potrzebąduchowości.MiędzydeterminizmemNaturyjakocałościiwolno-
ściąistnieńposzczególnych.Międzyzrodzonymzerozjiuwyobraźnireligij-
nej”ipotwierdzonymprzezdziejecywilizacjieuropejskiejraniącymdozna-
niemwydziedziczeniaapragnieniemmetafizycznegoładu.Toostatniejawić
sięmożeinierzadkojawiwspółczesnemuczłowiekowijakoanachroniczne
iniczymnieuzasadnione.Więcejnawet-wobliczubezbrzeżnejrozpaczy,
którejzasadnośćwiekXXpotwierdzałwielokrotniewpostaciróżnorodnych
totalitaryzmów-wydawaćsięmożerównoznacznezupragnieniemcudu”
(PragnienieZdziechowskiego,PO,204).TakwłaśniezaSzestowemiZdzie-
chowskimmyślećbędzieMiłosz,mówiącyosobie,żeu[m]ieszka[ł]wUlrona
długoprzedtym,nimdowiedzia[ł]sięodBlake’a,jaksiętakrainanazywa”
(ZU,188).Niegodzącsięnaprzeznaczonesobieprzezrozwójnowoczesnej
myśli,aczęściowolosemigranta,miejscepobytu,przekonywaćnasbędzie,że
przeprowadzkawinnerejony,wudrugąprzestrzeń”-jakujmietopolatach
wtytulejednegozeswychtomówpoetyckich-jestmożliwa.
15
