Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
(zob.Kwaśniewski1987:144-146)sąmniejistotneniżspołeczniekonstruowane
granicezbiorowości.Hołdująctradycji,przywołamFredrikaBartha,którywpo-
czytnymwstępiedorzadkoczytanegodziełazbiorowegostwierdził:
Dlaokreślaniaczłonkostwawgrupieetnicznejsłużąwyłączniespołecznieistotne
czynniki,aniejawnenobiektywne”różnice,któresągenerowaneprzezinneniżspo-
łeczneczynniki.Niemaznaczenia,jakbardzoniepodobnisączłonkowiewswym
jawnymzachowaniu-jeślitwierdzą,żesąA,wprzeciwieństwiedoinnejkognityw-
nejkategoriiB,tochcąbyćtraktowanijakAipozwalają,byichzachowaniebyło
interpretowaneiocenianewkategoriachodnoszącychsiędoA,aniedoB(2004:
353-354).
Zatemtoniesamepodobieństwairóżnicekulturowedefiniujągrupęetniczną,
aprzedewszystkimgraniceoddzielająceczłonkówjednejzbiorowościoddrugiej.
Narracjehistorycznewydająsięimmanentnymelementemprocesudyferencjacji
współczesnychgrupetnicznychwregionie,szczególniewsytuacji,gdyniemoż-
naoprzećsięnantwardych”,nobiektywnych”wyznacznikachetnicznych.
JakzauważyłAndreasWimmer,graniceetnicznenależyrozpatrywaćwie-
lowymiarowozarównojakoformyspołecznejklasyfikacjiireprezentacji,jak
iwzorcebehawioralne,którenapoziomieindywidualnychpraktykprzejawiają
sięjakodwaschematykognitywne:njedendzieliświatspołecznyna»swoich«
i»obcych«,drugidostarczascenariuszydziałania-jakwspółdziałaćzjednost-
kamiklasyfikowanymijako»my«i»oni«”(Wimmer2008:975).Rozgranicze-
niespołecznezachodzizdaniemWimmerajedyniewtedy,gdyobaschematyze
sobąwspółgrają,gdyludziedziałająwświeciespołecznymzgodnieztym,jakgo
postrzegająiklasyfikują.Szwajcarskiantropologzaznaczaprzytym,żewsytu-
acji,gdypaństwopodkreślaiprawniesankcjonujepodziałyetniczne,pojawiasię
tendencjadotworzeniazwiązkówisojuszypolitycznychwramachdanejgrupy
etnicznej(ibid.:976).Państwomożegenerowaćkilkaformgrupowości.Jeszcze
inneformymogą,wodpowiedzinaklasyfikującądziałalnośćpaństwa,wytwarzać
obywatele.
JakwykazałaJustineBuckQuijada,mieszkańcyUłanUdezapomocą
szereguaktówrytualnych,komemoracjiipraktyknarratywnych,uczestniczą
wtrzechchronotopach,trzechreżimachhistoryczności:szamańskim,buddyj-
skimiradzieckim(2019).Każdyznichinaczejdefiniujenietylkoprzeszłość,
aleigranicewspólnoty,którajestowejprzeszłościdziedzicem.Wytwarzanena
podstawieperformatywnychaktówpublicznejhistoriiwspólnotyniemusząbyć
aniwspólnotamietnicznymi,aninarodowymi,aposzczególnejednostkimogą
funkcjonowaćwróżnychwspólnotachpoprzezróżnereżimyhistoryczności.
Cowięcej,materiałetnograficznyihistorycznyzebranyprzezrosyjskichantro-
pologównasyberyjskiejpółnocyświadczyotym,żewprzypadkuwieluspo-
31
WydawnictwoNaukoweUAM–wszelkieprawazastrzeżone
