Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
283.DrzewaleśnePolski
iśrodkowychrejonównizinnych.Pędynagie,początkowozielonawe,późniejsza-
robrązowe.Pąkiwąskojajowate,naszczyciezaostrzone,wróżnymstopniupokry-
teżywicą.Igłypo2nakrótkopędzie,4–7cmdługościniebieskawozielone,lekko
skręconeiwstosunkudosiebierozchylonewkształcieliteryV
.Szyszki2,5–7cm
długości,zmiennepodwzględemkształtu–symetrycznebądźwypukłeodstrony
nasłonecznionej,otarczkachpłaskichlubstożkowatych(prostowzniesionych
albowygiętych).Napodstawiezmiennościmorfologicznejszyszekitarczekopi-
sanokilkaodmianorazformsosnypospolitej,abadaniaopartenaanaliziewie-
locechowejtychorganówdoprowadziłydowyróżnieniapopulacjiróżniącychsię
rozmieszczeniemgeograficznym.Nasionatrójkątne,2–6mmdługości,ciem-
ne,niekiedyprawieczarne,objętekleszczowatowdolnejczęścibrunatnego,
3–4razydłuższegoskrzydełka.
Systemkorzeniowyzmienny,naświeżychglebachpiaszczystychsilnieroz-
winięty–palowyigłęboki,anasuchychpiaskachinasiedliskachbagiennych
–płytki,bezkorzeniapalowego.
Sosnapospolitajestgatunkiemeurosyberyjskimonajwiekszymzasięgu
wśródsosen.ObejmujeonSkandynawię,północno-wschodnieobszaryeuropej-
skiejczęściRosji,Syberię–poMorzeOchockieiJapońskie,środkową,północ-
no-wschodniąipołudniowączęśćNiemiec,Alpy,północnączęśćApenin,Pół-
wysepBałkański,RodopyiKarpatyorazdochodzidoobrzeżystepówwschod-
nioeuropejskiejiazjatyckiejczęściRosji.Wyspoweośrodkiznajdująsięna
Kaukazie,Krymie,wAzjiMniejszejorazwSzkocjiinaPółwyspiePirenejskim.
Rozpiętośćzasięguodkrańcówwschodnichpozachodniewynosi14000km,
aodpółnocynapołudnie–2700km.Stanowiskanajdalejwysunięte:naza-
chód–zachodniaHiszpania,nawschód–rosyjskiDalekiWschód,napółnoc
–północnaNorwegia,napołudnie–górySierraNevadawHiszpanii.Najwyżej
położonestanowiskaznajdująsięnaKaukazie–2700mn.p.m.iwAlpach–
2400mn.p.m.WPolscesosnawystępujenacałymobszarzezwyjątkiempo-
łudniowo-wschodniegokrańcaBieszczad.Rośniepospolicienaniżu,rzadziej
napogórzach,rzadkowgórach,zwykletylkonastanowiskachreliktowych(do
1510mn.p.m.wTatrach).Jejudziałwpolskichlasachjakogatunkupanującego
wdrzewostanachwynosiobecnieprawie70%.
Zewzględunaolbrzymizasięgilicznemigracjepodwpływemwahańkli-
matycznychwczwartorzędziesosnazwyczajnajestgatunkiemoszerokiejskali
