Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Naprawdędużymproblememjestdostrzeżenie,ojakąstawkętoczysięgra.
Gdybyludziedocenialiryzyko,chcielibymiećpewność,
żeistniejąsystemyochronyprzedtymryzykiem.
Kosztybyłybyznikomewporównaniudokosztówignorowaniaryzyka1
WSTĘP
Chorobyzakaźneodwiekówstanowiływyzwaniedlapaństwispołeczeństw.Choćdlawięk-
szościwspółczesnychludzipandemiaCOVID-19jestmocnym,negatywnymdoświadczeniem
oniewyobrażalnejskaliitraumatycznychkonsekwencjach,wartopodkreślić,żeniejesttoani
pierwsza,aninajwiększaepidemiawdziejachludzkości.Wlatach1918-1920pandemiagrypy
hiszpanki,wywołanaprzezodmianęwirusagrypytypuA,zabiłanacałymświecieconajmniej
50milionówludzi,przyliczbiezakażonychsięgającej500milionów.Pandemiahiszpankiobjęła
niemalcałyświat,zwyjątkiemwyspyŚwiętejHeleny,NowejGwineiikilkuwyspnaPacyfi-
ku,ajejśmiertelneżniwoznacznieprzewyższyłoliczbęwszystkichofiarIwojnyświatowej.
Przed665laty,wpaździerniku1347r.,doportunawłoskiejSycyliidotarłygenueńskiegale-
ry,naktórychznajdowałysięosobyzarażonenieznanąwówczaschorobąbakteryjną,nazwaną
późniejczarnąśmiercią.Wydarzenietozapoczątkowałonajwiększąwdziejachświataepidemię
dżumy,którado1352r.zabiłaprawiecotrzeciegomieszkańcaEuropy.Szacujesię,żeliczba
ofiarnczarnejśmierci”wynosiod75donawet200mlnludzi.JakzauważaPhilipDaileader,nw
ostatnichbadaniachutrzymujesiętendencjadotwierdzenia,jakoby45-50proc.ówczesnejeu-
ropejskiejpopulacjiwymarłowciąguczterechlat.Występująteżróżnicegeograficzne.Podczas
gdyweuropejskimregionieMorzaŚródziemnego(Włochy,południowaFrancja,Hiszpania),
gdziezarazapanowałaczterylata,zginęłoprawdopodobnieok.75-80proc.populacji,wNiem-
czechiWielkiejBrytanii[...]bliżej20proc.”2PoetaFrancescoPetrarka,przebywającypodczas
epidemiidżumywParmie,wtakisposóbrelacjonowałwydarzeniaz1348roku:nWszędzie
widaćsmutek;strachjestwszechogarniający.Bracie,chciałbymsięnienarodzićlubumrzeć,
zanimnastałyobecneczasy.Czyprzyszłepokoleniauwierzą,żenastałczas,kiedynaZieminie
maprawieżadnychmieszkańców?”3.ZkoleiGiovanniBoccaccio,równieżbędącynaocznym
świadkiemnczarnegopomoru”
,objawydżumyopisywałnastępująco:nWiosnątegorokumór
począłwprzedziwnysposóbokrutnespustoszeniaczynić.Chorobanieobjawiałasięunastak,
jaknaWschodzie,gdziezwykłymznamieniemniechybnejśmiercibyłupływkrwiznosa.Za-
czynałasięonarównieumężczyznjakukobietodtego,żewpachwinachipodpachąpojawiały
sięnabrzmienia,przyjmującekształtjabłkaalbojajkaizwaneprzezludszyszkami.Wkrótcete
śmiertelneopuchlinypojawiałysięinainnychczęściachciała;odtejchwilizmieniałsięcha-
1
D.MacKenzie,Covid-19.Pandemia,któraniepowinnabyłasięzdarzyćijakniedopuścićdonastępnej,
Warszawa2020,s.212.
2
P
.Daileader,TeLateMiddleAges,Chantilly2007,s.21.
3
S.Duda,KoronawiruswyzwalawnasXIV-wieczneemocje.Obyominęłanastamtarozpaczinieczułość,https://
wyborcza.pl/alehistoria/7,162654,25803639,koronawirus-wyzwala-w-nas-xiv-wieczne-emocje-oby-ominela.
html[dostęp:5lutego2021].
