Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Ujęciestrukturalne
Przedstawiającniepewnośćwujęciustrukturalnym,należywyróżnićnie-
pewnośćpodmiotową,przedmiotowąirelacyjną.
Niepewnośćpodmiotowawynikazograniczeńpoznawczychdecydenta.
ZdaniemB.deWitaiR.Meyera,decydencidysponująograniczonąwiedzą,
którajestwypadkowąnastępującychźródeł:
1.Ograniczonejzdolnościuzyskiwaniainformacji,którajestuwarunkowana
wycinkowościąobserwacjizmysłowych.Oznaczaona,żeobrazrzeczywisto-
ści,jakitworzysięwpostacimappoznawczych,opierasięczęstonaniepeł-
nychprzesłankach.Maonaswojekorzeniewzasadzienieoznaczoności
W.Heisenberga(fizyka)
10.Zasadatastworzyłabądźprzywołałananowo
problemyfilozoficzne:czypoznanieludzkiejestograniczone?czyświatpod-
legaprawomprzyczynowym?jakajestrolapodmiotuwprocesiepoznania?
jakijestcharaktermaterii−falowyczykorpuskularny?Zasadanieoznaczo-
nościodrzuciłaklasycznyparadygmatdeterminizmu(jeżeliznasiędokładnie
teraźniejszość,możnaprzewidziećprzyszłość),zastępującgoparadygmatem
indeterministycznym.ŚwiatnieostrychrelacjiHeisenbergaoznacza,żeumysł
ludzkiniejestwstanieogarnąćcałejzłożonościdziałaniasystemówspołecz-
nych.Wbadaniachnadtymisystemamikoncentrujemysięczęstonastatycz-
nychwłasnościachirelacjachmiędzynimibądźteżnadynamicepewnych
wybranychnielicznychwłasności,pomijającwieleinnychistotnychwłasno-
ści.Innymisłowy,nieoznaczonośćoznaczawtymprzypadkutrudności
wjednoczesnympoznaniuwłasnościstrukturalnychsystemuijegodynamiki.
2.Ograniczonejzdolnościprzetwarzaniainformacjizdeterminowanejtym,że
umysłludzkiwjednostceczasupotrafiprzetworzyćskończonąilośćinfor-
macji.Rozwiązywanieproblemówdecyzyjnychocharakterzedynamicznym
izłożonymwymagarozważeniawieluskomplikowanychinterakcji.Decydent
rzadkokiedykorzystazwszystkichdostępnychdanychźródłowychizko-
niecznościuciekadoskrótówmyślowychnazywanychheurystykąpoznaw-
czą,czyliposługujesięzdroworozsądkowymiregułamirozumowaniapozwa-
lającymiuprościćproblem,atymsamymszybciejgorozwiązać.Heurystyka
poznawczaskupiauwagęczłowiekanawybranychzmiennychpostrzeganych
jakokluczoweioferujezestawprostychkryteriówdecyzyjnychumożliwiają-
cychszybkierozstrzyganiezłożonychproblemów.
3.Ograniczonejzdolnościmagazynowaniainformacji,oznaczającej,żezapamięta-
niewszystkichzdarzeńiokolicznościjestpozazasięgiemnaszegomózgu
11.
10W.Heisenberg:Ponadgranicami.PIW,Warszawa1979,s.133.
11B.deWit,R.Meyer:Op.cit.,s.54-55.
12
