Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
byłMeir(Marek)Dworzecki.Zacząłonanalizowaćżyciecodziennereligijnych
ŻydówpodczasZagładywszerszejperspektywie,awswoichbadaniach
podkreślał,żeprzestrzeganieprzykazańwokresieSzoa,choćwiązałosię
zniebezpieczeństwem,stanowiłojednocześnierodzajposłannictwa9.Ponim
znalazłosięwprawdziekilkubadaczy,którzypoświęciliuwagężyciu
religijnemupodczasZagłady,alekonieckońcówkwestiataniezyskałaani
unich,aniuinnychrangiautonomicznegoprzedmiotubadań10.Wlatach
osiemdziesiątychidziewięćdziesiątychDanMichmanstworzyłpodłoże
teoretycznetejproblematykiiwskazałnapotencjałbadawczytkwiącywżyciu
religijnympodczasZagłady.Zdefiniowałtakżekluczoweelementyżycia
codziennegoreligijnychŻydów,wtrakcieSzoapodlegającedogłębnym
przemianom,awśródnich:synagogę,rabina,nauczanieiwychowanie,
modlitwę,szabatiświęta,koszernejedzenie,przepisyobyczajowe
imatrymonialne,wiaręiinterpretacjęrzeczywistości11.Wtymsamymczasie
AwrahamFuksprzedstawiłwartościowąwiedzęhistoryczną,którąmożna
zaczerpnąćzeźródełreligijnych,m.in.kazańrabinów,responsówipraw
Halachy12.
Zupływemlattematamiważnymizperspektywyreligiizaczęlisięzajmować
kolejnibadacze.JuditTidorBaumelrozważałakwestięmodlitwywtrakcieSzoa
iopublikowałanawetzbiórmodlitwułożonychwokupowanejEuropieipozanią
podczaswojny.GerszonGrinbergwniósłznaczącywkładwbadanianadmyślą
religijną,ThomasRahepostawiłtezyfundamentalnedladyskusjinad
żydowskimżyciemwobozach,natomiastAlanRosenbadałwybraneaspekty
życiareligijnychŻydówpodczasZagłady13.Tymsamymrozpoczęłysię
pierwszedyskusjenadhistoriąprzywództwarabinówwtrakcieZagłady,
wychowaniemioporem,atakżekilkomainnymikwestiami.Jednakbadania
nadżyciemspołecznościortodoksyjnejwyzwaniamitypowymidlaniegolub
wyróżniającymijewczasieSzoadodziśniestanowiądostrzegalnejczęści
refleksjinadżyciemjednostkiispołeczeństważydowskiegowtymokresie.
Pomijająclukęistniejącąpodtymwzględemwbadaniachakademickich,
należypodkreślić,żesamaspołecznośćortodoksyjnaoddawnapoświęca
kwestiiżyciareligijnegopodczasSzoadużouwagi.Zagładajesttematemstale
poruszanym,aolbrzymikorpusźródełświadczyozmianach,jakiezaszły
iwciążzachodząwpamięcioZagładzie,wyrażanejzjednejstronywksiążkach
iartykułachpopularnonaukowych,zdrugiejzaśnakartach
paraszatha-
szawua
14,wkazaniach,ortodoksyjnejprasieinastronach
internetowych15.WiększośćtekstówspołecznościortodoksyjnejoZagładzie
sytuujesięwobszarzeortodoksyjnejhistoriografiizcharakterystycznymidla
niejelementami16znacznaichczęśćzajmujesięsławieniemochrony
żydowskiegożyciawokresieZagłady,łączącświadectwaibadania
historyczne17.Tobogactwoświadectwniezależnieodograniczeń
metodologicznychniejestjednakznanebadaczomZagłady,anawetnie
figurujewzbiorachakademickichbibliotek.
Wostatnichlatachbadanianatematlosówspołecznościreligijnejpodczas
Zagładywzbogaciłysiędziękipracynaukowcówwywodzącychsięzkręgów
ortodoksyjnych,amimotopublikującychwobieguakademickim.Jedną
znajważniejszychbadaczektejgrupyjestEstherFarbstein,ultraortodoksyjna
historyczka,którazajmujesiętematykąZagładyipełnifunkcjęszefowej
KatedryEdukacjioZagładziewJerusalemCollege.Jakoosoba
zwykształceniemakademickim,azarazemwyrosławsercuortodoksyjnego
społeczeństwaiwciążdoniegonależąca,Farbsteinbadarozmaitekwestie
związanezcodziennościąwczasieSzoa,takiejak:losyprzywódców