Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zarysdziejówszkolnictwawojskowegodlamałoletnichnaprzestrzeniwieków
AkademiaSzlacheckaKorpusuKadetówwWarszawie
–SzkołaRycerska
25
Myślwychowaniamłodzieżywduchuobywatelsko-żołnierskimzaczęła
urzeczywistniaćsię,gdykrólStanisławAugustPoniatowski(1764–1795),
realizującpactaconventa,otworzyłwmarcu1765rokuwWarszawie
AkademięSzlacheckąKorpusuKadetówJKMiRzeczypospolitej,czyli
SzkołęRycerskąJPPKadetówJKMiRzeczypospolitej.Najejsiedzibę
przeznaczyłPałacKazimierzowskiprzyKrakowskimPrzedmieściu
wWarszawie
29
.Uczelniabyłasubsydiowanaprzezskarbpaństwa
izkrólewskiegoskarbca30.Miałazapewnićutrzymanie200kadetów,
synówszlachtypochodzącejw2/3zKoronyiw1/3zWielkiegoKsię-
stwaLitewskiego31.Misjęprzygotowaniaszkołypodkoniec1764roku
powierzyłksięciuAdamowiKazimierzowiCzartoryskiemu32–marszał-
29Pałactenkrólzakupiłzakwotę1200000złodAugustaSułkowskiego,który
zostałprzebudowanywedługprojektuDominikaMerliniegonapotrzebyszkoły.Za:
I.Lewandowska-Malec,SzkołaRycerskawPaktachKonwentach…,s.20–21.
30Zgodniezuchwałąsejmowąz1766rokuzeskarbukoronnegomiałobyćprzezna-
czone400tys.,zlitewskiego200tys.złotychpolskichrocznie.Kwotatamiałazapewnić
utrzymanieikształcenie200kadetów–synówszlacheckichpochodzącychw2/3zKorony
iw1/3zWielkiegoKsięstwaLitewskiego.Początkowokrólprzeznaczył676432złna
pierwszewydatki,któremiałybyćzwróconezeskarbupaństwa.Dozwrotuniedoszło
ikwotatazostałapotraktowanajakodarowiznakróla.Za:W.Lisowski,PolskieKorpusy
Kadetów1765–1956.Zdziejówwychowania,Warszawa1983,s.25;R.Stawicki,Dzieje
SzkołyRycerskiej–KorpusuKadetówwlatach1765–1794,[w:]Opracowaniatematyczne,
OT-633,Warszawa2015,s.5.
31
Odpoczątkufunkcjonowaniaszkołyniebyłopełnejobsadykadetów.Tylko
w1768rokuichliczbawynosiła176osóbiwnastępnychlatachmalała.W1769roku
Korpuskształciłjedynie60podopiecznych.Dokońcaistnieniaszkołyśrednioopusz-
czałojejmuryokoło70–80wychowanków.Za:T.Siemaszko,Zaryspowstaniairozwoju
polskiegoszkolnictwawojskowego,Warszawa1984.
32AdamKazimierzCzartoryski(1734–1823),książęnaKlewaniuiŻukowieherbu
PogońLitewska,odebrałstarannewykształcenieogólne,odznaczałsięerudycjąiza-
angażowaniemwżycieumysłowe.Pisałkomedie,dyskursypolityczneczypatriotyczne,
podręcznikidonaukiiwychowania,regulaminy–prawidłaopartenaideałachiodpo-
wiedzialności.GdyzostałkomendantemSzkołyRycerskiej,opracowałKatechizmmoralny
dlauczniówKorpusuKadetów(wydanyw1774roku),któryopracowałwformiepytań
iodpowiedzi.DopełnieniemtegodziełabyłyDefinicyeróżneprzezpytaniaiodpowiedzi
(wydanew1790roku).ZaA.Gil,KomendantSzkołyRycerskiejKsiążęAdamCzarto-
ryski,[w:]W.Bednaruk,K.Jaszczuk,SzkołaRycerskaKadetówJejKrólewskiejMości
iRzeczypospolitej,Lublin2016,s.75–81.
