Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
RozdziałI
Sugestiewprowadzeniaedukacjiwojskowej(XVIiXVIIwiek)
WokresieOdrodzeniawielupublicystówproponowałoprofesjonal-
neprzygotowaniedosłużbywojskowej.AndrzejFryczModrzewski
wswoimdzieleOpoprawieRzeczypospolitejapelowałowzmocnienie
obronnościpaństwa,stworzeniemocnej,karnejidobrzeopłacanejar-
mii,profesjonalnegowyszkoleniadlażołnierzy.WKsiędzeIII.Owojnie
pisał:
[B]ardzoważnąbyłobyrzeczą,gdybymłodzież[ś]ćwiczyłasięwsprawności
igibkościskacząc,biegającimocującsię,ajakonauczycielimiałaprzytym
ludzi,którychbysięustanowiłoiutrzymywałonakosztpubliczny20
DalejwswoichwywodachpodałprzykładTurków,którzy„nie
zaniedbująteżżadnychorężnychćwiczeń.Pewneteż,żemająszkoły
tylkonatoprzeznaczone,bymłodzieżprzyuczałasięwnichdowojny;
nienależytedyinamtegozaniedbywać”3.Optujączaprofesjonalną
edukacjądlawojska,zasugerował,żeszkołytakiepozwolątakżena
przygotowywanieosóbdofunkcjipublicznych,którepowinny„przo-
dować[ś]takżemądrościąiinnymicnotami.[ś]Mądrośćbowiem
jeststernikiemiprzewodnikiemdobregopostępowaniaiwszystkich
cnót”
4
.Zaznaczył,żeczłowieknieposiadagotowegodoświadczenia,
aleotrzymujegopoprzez:uczestnictwowżyciuśrodowiska,aktywność,
zapamiętywaniewłasnychicudzychdoświadczeń,czyzdobywanieusy-
stematyzowanejwiedzy.Potrzebnawiedza,umiejętności,kompetencje
społecznewówczasprzybiorąpostać„różnegorodzajuschematów,na-
wyków,wzorcówdotyczącychmyślenia,odczuwania,zachowaniasię.
Wtakiejpostacidoświadczenieosobistemożeułatwiaćiusprawniać
działanieimyślenie,skracaćwykonanieróżnychczynności,czynićje
bardziejefektywnymi”50
2
A.FryczModrzewski,OpoprawieRzeczypospolitej,[w:]Dzieławszystkie,t.1,
przekład:E.Jędrykiewicz,Warszawa1953,s.321.
3Tamże,s.326.
4Tamże,s.122,126.
5J.Ziarko,UczącysięidziałającyczłowiekamyślspołecznaAndrzejaFryczaMo-
drzewskiego,„PaństwoiSpołeczeństwo”2003,nr3,s.86.
