Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nZDziejówPrawa”.T.6(14).Katowice2013
PraceNaukoweUniwersytetuśląskiegonr3129,s.13128
WOJCIECHORGANIśCIAK
Katowice
WincentySkrzetuski
osądachiprawiemiejskim
orazpotrzebieichreformy
WincentySkrzetuskibyłuznanympedagogiem,historykiem,prawnikiem
ipisarzempolitycznymdobystanisławowskiej1.Celemniniejszegoartykułujest
zaprezentowaniepoglądówtegopijaranaprawo,atakżesądymiejskie,wtym
postulatówreform,jakienakreśliłonwPrawiepolitycznymnarodupolskiego
orazwogłoszonychw1773r.Mowachogłówniejszychmateriachpolitycznych.
1BartłomiejSkrzetuski,imięzakonneWincenty,żyłwlatach174511791.Wjegodorobku
odnajdziemykilkaciekawychpraczzakresuhistorii,myślipolitycznejiprawa,wtymprzede
wszystkimnajbardziejnasinteresująceMowyogłówniejszychmateriachpolitycznych,które
dałypolskiemupijarowipozycjęuznanegopisarzapolitycznego,potwierdzonąiugruntowaną
poopublikowaniuwlatach178211784Prawapolitycznegonarodupolskiego,dedykowane-
goBazylemuWalickiemu.Jegowydaniedrugiepoprawioneukazałosięw1787r.W1783r.
SkrzetuskiprzygotowałskróconyprzekładdziełaG.DeMably’egoOprawodawstwie,czyli
opierwszychzasadachpraw.WażnemiejscewpisarstwieSkrzetuskiegozajmowałahistoria.
Jużw1772r.wydałDziejekrólestwaszwedzkiegoodpanowaniaWaldemara,tojestodroku
1250,doniniejszegorokuwedługlatporządkuopisane.W1786r.napisał,nazamówienie
TowarzystwadoKsiągElementarnych,Historiępowszechnądlaszkółnarodowychnaklasę
IV,dziejegreckiezawierającą.Wartopodkreślić,żekolejnejejwydanieukazałosięwWilnie
w1797r.,ajaksięzdajeostatnie,szóste1wKrzemieńcuw1819r.Należytakżewskazać,
żenajprawdopodobniejwtrakcieSejmuWielkiegoSkrzetuskiwspólniezinnymipijarami(Jó-
zefemKonstantymBogusławskimiFranciszkiemKsawerymDmochowskim)pisałdlaposłów
StronnictwaPatriotycznegogłosyimowysejmowe.Więcejnatentematpatrz:F.Bentkowski:
Żywotipraceuczoneks.WincentegoSkrzetuskiegoS.P.W:PosiedzeniepubliczneKrólewskiego
WarszawskiegoUniwersytetunauczczeniepamiątkizmarłychmężówodbytednia14lipca1827
roku.Warszawa1827,s.7117;E.Aleksandrowska:SkrzetuskiBartłomiej,imięzakonne
Wincenty.W:Polskisłownikbiograficzny.T.38.Warszawa1Kraków1998,s.4351437.