Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
WojciechOrganiściak
wania,pijarpodkreślał,terminsześciotygodniowydlasejmuzwyczajnego
idwutygodniowydlasejmunadzwyczajnegouznanozajednozprawkardynal-
nychjużw1768rokuiwskazywał,żeczasobradsejmunniemógłbyćprzedłużo-
nyanisejmylimitowane,tylkozajednomyślnościąwczasiewolnegosejmowa-
nia”11.Wartozaznaczyć,żeSkrzetuskiniemalniewspominałnatematdawnych
prerogatywmonarszychwpostacidecydowaniaozakończeniuobradczyusta-
wowymzakazielimitowaniaobradsejmowychwprowadzonymw1726roku12.
Przedstawiającmiejscaobradsejmów,przypominał,pierwotniedecyzje
wtymzakresienależałydopanującegoinadmieniał,żedopieroWładysław
Jagiełłonakazał,abywspólnesejmydlaPolakówiLitwinówodbywałysię
wLublinielubParczewie.AutorPrawapolitycznego...jakonajczęstszemiej-
sceodbywaniasejmówwXVIstuleciuwskazywałPiotrków,przywołującwtym
zakresiekonstytucjęz1540roku,idodawał,żepoUniiLubelskiejz1569roku
wzasadzieprzyjętoprawowyznaczającenamiejsceobradsejmowychWarsza-
wę.DośćobszernieSkrzetuskiomawiałproblemzwoływaniacotrzeciegosejmu
po1673rokuwGrodnie13.Nazakończenierozważańnadmiejscemsejmów
wskazywał,sejmykonwokacyjnyielekcyjnypowinnyodbywaćsięzawsze
wWarszawie,aKoronacyjny1wKrakowie,doczegojednak1coakcento-
wałpijar1niezawszesięstosowano14.
KolejnymproblememsygnalizowanymprzezSkrzetuskiegowPrawiepoli-
tycznym...byłyrodzajesejmówwPolsce.Wpierwszejkolejnościdzieliłjena
zwyczajneinadzwyczajneorazkonwokacyjne,elekcyjneikoronacyjne.Przytej
okazjiprzytaczałtakżepodziałsejmównawolne,naktórychwzakresiematerii
statuspodejmujesiędecyzjejednomyślnie,oraznasejmyskonfederowane,na
którychnwiększośćgłosówmawszystkęmocrozkazowaniaistanowienia”15.
11Ibidem,s.2691270.Por.VoluminaLegum[dalej:VL].T.7.Wyd.J.Ohryzko.Peter-
sburg1860,s.282.
12W.Skrzetuski:Prawopolityczne...,T.1,s.103,289;H.Olszewski:SejmRzeczypo-
spolitejepokioligarchii.165211763.Prawo1praktyka1teoria1programy.Poznań1966,
s.1501151,s.426inast.;R.Łaszewski:SejmPolskiwlatach176411793.Studiumhisto-
ryczno-prawne.Warszawa1Poznań1975,s.100.
13Skrzetuski,powołującsięnaListyZałuskiego,przytaczałsprawękanclerzawielkiego
litewskiegoKrzysztofaPacaz1673r.,którywniósłprojektzwoływaniacodrugiegosejmunaLi-
twiepodobradyparlamentu,powołującsięnazasadęrównościmiędzyKoronąaLitwą,awprzy-
padkujegoodrzuceniagroziłzerwaniemobrad.Wrzeczywistości1jakwskazywałSkrzetu-
ski1chodziłoowzględymerkantylnezwiązanezfaktemzarządzaniaprzezPacaekonomią
grodzieńską.W.Skrzetuski:Prawopolityczne...,T.1,s.270;por.R.Łaszewski:Sejm...,
s.93194.
14W.Skrzetuski:Prawopolityczne...,T.1,s.2701271.Skrzetuskinierozwinąłszerzej
sporuoalternatęmiejsca,któratakżewczasachmuwspółczesnychdoprowadziładokonflik-
tów,któremusianozażegnaćwydaniemspecjalnejkonstytucjinasejmiedelegacyjnym17671
1768.Por.VL,T.7,s.2971298.
15W.Skrzetuski:Prawopolityczne...,T.1,s.2711272.