Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nZDziejówPrawa”.T.2(10).Katowice2009
PraceNaukoweUniwersytetuŚląskiegonr2704,s.25146
WOJCIECHORGANIŚCIAK
WincentySkrzetuski„Osejmach”
wRzeczypospolitejszlacheckiej
Poczesnemiejscewśróddziełomawiającychzasadyfunkcjonowaniaorga-
nówwładzywRzeczypospolitejszlacheckiejzajmowaływXVIIIwiekupod-
ręcznikiprawapublicznego,naczelezpracąwybitnegogdańszczaninaGotfryda
LengnichazatytułowanąIuspublicumRegniPoloniae.Jednaknajobszerniej
problematykaorganizacjinajwyższychwładzwpaństwieszlacheckimbyłaoma-
wianawtokuobradSejmuWielkiego1.Zanimdoszłodosporówpolitycznychna
SejmieCzteroletnim,pojawiłysięgłosyzachęcającedozmianwfunkcjonowaniu
władzwRzeczypospolitejszlacheckiej,wtymmiędzyinnymidolikwidacjilibe-
rumveto,wprowadzeniastałychobradsejmu,naktórymwiększywpływmieliby
nietylkoprzedstawicieleszlachtyiduchowieństwa,aletakżemieszczanie.Nieco
mniejznanymkontynuatorempijarskiejmyślipolitycznej,któryodważyłsięskry-
tykowaćwolnąelekcjęorazliberumveto,byłWincentySkrzetuski.Wniniej-
szymszkicu,pozaprezentacjąopisufunkcjonowaniasejmu,zawartegowPrawie
politycznymnarodupolskiegoWincentegoSkrzetuskiego,podjętazostałapró-
baukazaniapoglądówtegopijaranaproblemreformysposobuobradparlamentu
wRzeczypospolitejszlacheckiej.Podstawęźródłowąartykułustanowipijarski
podręcznikprawapublicznego.Uzupełniającowykorzystanezostanąogłoszone
w1773rokuMowyogłówniejszychmateriachpolitycznych.Omawiająckrótko
1Por.:W.Konopczyński:PolscypisarzepolityczniXVIIIwieku.T.2:SejmCzteroletni.
BibliotekaJagiellońska,sygn.52/61[ms.];A.Grześkowiak-Krwawicz:Oformęrządu
czyorząddusz.PublicystykapolitycznaSejmuCzteroletniego.Warszawa2000;R.Pilat:Oli-
teraturzepolitycznejSejmuCzteroletniego(178811792).Kraków1872;Z.Zielińska:Repu-
blikanizmspodznakubuławy.PublicystykaSewerynaRzewuskiegozlat178811790.Warszawa
1988.