Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Podstawymetodologicznebadań
21
niapełniejszejramywspółtworzonejprzezsłowaztejsamejprzestrzenisemantycznej.
(Tokarski2006b:40)
JakpokazałFillmore,istniejącałegrupysłów,którełączy:
[ś]fakt,żemająwspólnąmotywację,podstawę,inawzajemsięporządkujądziękispecy-
ficznympołączonymzesobąramomwiedzyczyspójnymschematyzacjomdoświadczenia
[ś//ś].Sięgającdojęzykapsychologiipostaci(niem.Gestaltpsychologie,ang.gestalt
psychology),możemypowiedzieć,żezakładanabazawiedzyipraktyk-złożonarama
stojącazadanądziedzinąsłownictwa-stanowirodzajwspólnegotładlafiguryreprezento-
wanejprzezkażdezposzczególnychsłówtejdziedziny.Ramatakaprzedstawiaokreśloną
organizacjęwiedzy,którastanowiwarunekwstępnynaszejzdolnościrozumieniaznaczeń
powiązanychzniąsłów.(Fillmore1982:223-22;tłum.A.M.)7
Takągrupęleksykalną,powiązanąwspólnąramąwiedzyobejmującejróżne
elementybazowejsytuacjiemocjonalnejprzeżyćsamoświadomościowych,tworzą,
naszymzdaniem,nazwyprzeżyćsamoświadomościowychiwyrazyznimispo-
krewnione.Rozumienietychnazwwymagaprzywołaniabogatej,ustrukturyzowanej
wiedzyoczłowieku,relacjachmiędzyludzkich,systemachwartościwłaściwychdanej
wspólnociekulturowejiinnychaspektachprzeżyć.Rekonstrukcjaowejbazowejramy
jestjednymzcelównaszychbadań,czemupoświęcimynastępnączęśćnaszejpracy
(zob.częśćIIwtymtomie).
Coważne,toelementywiedzyimyślenia,czylisferykonceptualnej,anieobiekty
światapozajęzykowego,wchodząwbezpośredniąrelacjęznaczeniowąwjęzyku:
Nawetjeżeliudanamsięwykazać,iżokreślonewyrażeniesystematycznieodnosisię
dopewnegotypusytuacji[wświecierealnym-A.M.],fakttenjestwnajlepszymrazie
symptomemznaczeniategowyrażenia.Relacjijęzyk-światnienależyutożsamiaćzezna-
czeniem.Wgramatycekognitywnejprzyjmujesię,iżznaczeniemwyrażeniajęzykowego
jestsymbolizowanaprzezniekonceptualizacja.Towłaśniedziękikonceptualizacjimożemy
użyćdanegowyrażeniawodniesieniudoobiektówistniejącychwświecie.(Taylor2007:
225-226;por.Lakoff1987/2011:288-289;Bartmiński2015:17-18)
DoproblemurelacjimiędzyjęzykiemaświatemrealnymwrócimywczęściIII
naszejpracy.
Coskładasięnaowąkonceptualizację?Konfiguracjeróżnychaspektówkategorii
iichcharakterystykiobejmująceskonwencjonalizowanąwiedzępotrzebnądozrozu-
mieniadanejnazwylubgrupynazwtworzą,zdaniemGeorge’aLakoffa,wyidealizo-
wanemodelepoznawcze(Lakoff1987/2011;Taylor2007:241),którenmajązarówno
7
nWhatholdssuchgroupstogetheristhefactoftheirbeingmotivatedby,foundedon,andco-
structuredwith,specificunifiedframeworksofknowledge,orcoherentschematizationsofexperience[ś].
Borrowingfromthelanguageofgestaltpsychologywecouldsaythattheassumedbackgroundofknowledge
andpractices-thecomplexframebehindthisvocabularydomain-standsasacommongroundtothe
figurerepresentablebyanyoftheindividualwords.Suchaframerepresentstheparticularorganization
ofknowledgewhichstandsasaprerequisitetoourabilitytounderstandthemeaningsoftheassociated
words”(Fillmore1982:223-224).
