Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Podstawymetodologicznebadań
23
poprzestajemyjednaknanich,bowiemnakolejnymetapieanalizykonfrontujemy
wstępnewynikinaszychiinnychbadańlingwistycznychztym,comożnawyczytać
natematprzeżyćsamoświadomościowychzpracspecjalistycznych,główniepsycholo-
gicznych,przyczympatrzymynazapisytychpraceksperckichrównieżzperspektywy
językoznawczej.WynikitychbadańporównawczychprzedstawiamywIVczęścitomu.
Dobadańpsychologicznych,zwłaszczazzakresuneuronauki,odwołujesię
BogusławBierwiaczonek,osadzającwkontekścieneurobiologicznymmyślenieozna-
czeniujednostekjęzyka:
[ś]wyobrażamysobiekażdepojęciei,wkonsekwencji,każdąjednostkęleksykalnąjako
węzełdostępudocałejsiecipojęciowejzniezliczonymineuronalnymipołączeniami,struk-
turamiwiedzyiindywidualnymdoświadczeniem,odciśniętymiwnaszymmózgu.Jakolin-
gwiścistaramysięzidentyfikowaćteobszaryowejsieci,któremająnajwiększeszansena
aktywacjęzakażdymrazem,gdydanajednostkazostajeużyta.Aponieważnieistniejeżaden
stałypunktgranicznytejaktywacjiwsystemieneuronalnym,każdadecyzjaozamknięciu
semantycznejreprezentacjimusibyćarbitralna.(Bierwiaczonek2002:57;tłum.A.M.)8
Takiensieciowe”ujmowaniepojęćemocjonalnychpostulująpsychologowie(zob.
Lindquist,MacCormack,Shablack2015:4).JakrelacjonujeBarbaraGawda:npojęcia
emocjonalnemająstrukturęsieciowąiwobrębienadrzędnychsieciistniejeszereg
subsieciodnoszącychsiędowieluróżnychodmianodczuciaemocjonalnego.Mogą
zatembyćaktywowaneróżnekonfiguracjeelementówsieciczykonfiguracjesubsieci
danejemocji(Lindquistiin.2015)”(Gawda2018:13).
Towyobrażeniesiecineuronalnejipojęciowejkorespondujezestwierdzeniem
omożliwościłączeniasięmodelipoznawczych/kulturowychzesobąwzłożonekom-
pleksypojęcioweutrwalonewpamięcimówiącychpodjednąnazwą:
Polisemiawynikazfaktu,żemiędzymodelamipoznawczymi,atakżemiędzyelemen-
tamitegosamegomodelu,zachodząsystematycznerelacje.Wodniesieniudoelementów,
którewchodząwtakierelacjepoznawcze,częstoużywasiętegosamegowyrazu.(Lakoff
1987/2011:13)
Badanietakichrelacjijestistotąpodejściasemazjologicznego,wktórympunkt
wyjściastanowisłowo/znakjęzykowy,acelemjestpoznaniejegopojęciowego
potencjału,rekonstrukcjasiecijegoznaczeń,rozpoznanieleżącychujegopodłoża
modelipoznawczych.
Modeletakiemogąteżstanowićwiązkęczęściowonakładającychsięnasiebie
pojęć,którymodpowiadacałagrupabliskichsobienazw,współtworzącychścisłe
klastry(grona)słów,bo,jakpokazująBarbaraLewandowska-TomaszczykiPaul
8
n[ś]weenvisageeachconceptand,consequently,eachlexicalitemasapointofaccesstothe
wholeconceptualnetworkwithitsinfiniteneuralinterconnections,knowledgestructures,andtheindividual
experienceimprintedinthechemistryofthebrain.Aslinguists,wetrytoidentifythoseareasofthenet-
workwhicharemostlikelytobeactivatedeachtimeagivenitemisused.Sincethereisnopermanent
end-pointfortheactivationintheneuralsystem,eachdecisiontoendasemanticrepresentationmustbe
arbitrary”(Bierwiaczonek2002:57).
