Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Rozdział1.Przepisyprawa
Wnauceprawa,zwłaszczawteoriiprawa,powszechnyjestpodziałpodmiotów
prawana:
1)podmiotystosująceprawo,czylite,którenapodstawieobowiązującychprze-
pisówwydająrozstrzygnięciajednostkowe(wyroki,postanowienia,decyzje
administracyjne),przyczymnajczęściejprzyjmujesię,żepodmiotamistosują-
cymiprawosąorganypaństwa,gdyżpoprzezstosowanieprzymusumogąone
wyegzekwowaćwykonaniepostanowieńzawartychwwydawanychorzecze-
niachjednostkowych;
2)pozostałepodmiotyprawa(osobyfizyczne,osobyprawne,jednostkiorganiza-
cyjnenieposiadająceosobowościprawnej).
Ponieważkażdyprzepisprawajestregułązachowania,wpiśmiennictwieprawniczym,
zwłaszczateoretycznoprawnym,zmierzanodouzyskaniaodpowiedzinapytania:Czy
regułytesąadresowanedopierwszejzwymienionychczydodrugiejgrupypodmio-
tówprawa?Czyprawonormujezachowaniaorganówpaństwaczyteżwszystkichtych
podmiotówprawa,któreorganamipaństwaniesąiprzymusustosowaćniemogą?
Womawianejsprawiebrakjestjednolitegopoglądu.
Dlajednychautorówwzorcemstanowiącympunktywyjściaichrozumowaniasątego
typuprzepisy,jakieznajdujemywczęściachszczególnychkodeksówkarnych
50,awięc
przepisynakazująceokreślonymorganompaństwa(przedewszystkimsądom),by
takietoatakiekarywymierzałytym,którzyczyniątoato.Konsekwencjąjeststwier-
dzenie,żeregułyprawasąadresowanedoorganówpaństwaionewłaśniesąichadre-
satami51.Adresatamiregułprawasąnkontrolerzy”,tzn.ci,którzykontrolują,czyokre-
ślonepodmiotyzachowująsięzgodnieczyniezgodniezpostanowieniamiprzepisów
prawa.Podmiotyniebędącenkontrolerami”zprzepisówprawamogąoczywiście
wyprowadzaćwnioskitegorodzaju,żejeżeliniechcąponosićwspomnianychdole-
gliwości(np.kar),niepowinnyczynićtego,zacoowekarygrożą.Niedonichjednak
adresowanesąregułyprawa,leczdoorganówpaństwa(dokontrolerów),nazywanych
nadresatamipierwotnymi”lubnadresatamibezpośrednimi”.Natomiastpodmiotypra-
wa,któremogąwysnućwspomnianewnioskizprzepisówprawaadresowanychdoor-
ganówpaństwa,nazywanesąnadresatamiwtórnymi”lubnadresatamipośrednimi”.
Inniautorzyzapunktwyjściaswegorozumowaniaprzyjmują,żeprawoustalareguły
zachowaniasięludziwichwzajemnychstosunkach,tymsamymwzorcemstająsiędla
nichtegotypuprzepisy,jakieznajdujemynp.wkodeksachcywilnych
52.Zaadresatów
50nKtoczynitoato,podlegakarzetakiejtoatakiej”
.
51Por.H.Kelsen,ReineRechtslehre,Aufl.2,Wien1960,s.56in.;J.Binder,RechtsnormundRechtspflicht,
Erlangen1911,s.11;H.Kelsen,AllgemeineTheorie...,s.40in.;W
.Lang,Obowiązywanieprawa,Warszawa
1962,s.171in.
52Naprzykładart.535k.c.:n(...)sprzedawcazobowiązujesięprzenieśćnakupującegowłas-
nośćrzeczyiwydaćmurzecz,akupującyzobowiązujesięrzeczodebraćizapłacićsprzedawcycenę”
.
