Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Adresaciprzepisówprawa
31
mujące.Odwszystkichpozostałychrodzajówwypowiedziodróżniajeto,iżzdania
wsensielogicznym,itylkotakiezdania,głosząprawdęlubfałsz.Zdaniewsensie
logicznymjestzdaniemprawdziwym,gdyjestwłaśnietak,jakonogłosi,jestzaśzda-
niemfałszywym,gdyniejesttak,jakonogłosi.nPrawda”infałsz”nazywanesąwar-
tościamilogicznymi.Cechęcharakterystycznązdańwsensielogicznymstanowiwięc
to,żemająonewartośćlogiczną,czyteż-jaksięniekiedymówi-żeprzysługujeim,
itylkoim,wartośćprawdylubfałszu48.
Zdaniawsensielogicznymsązdaniamiopostaci:nAjestB”,awięczdaniamiopisu-
jącymi,czylistwierdzającymi,żetakatakjestalbożetakatakniejest.
Przepisyniesązdaniamiwsensielogicznym,niesązdaniamiopisującymi(stwierdza-
jącymi),żetakatakjest,bądźżetakatakniejest.Ztegoteżpowoduprzepisyprawa
niebyływcześniejcharakteryzowanejakozdania,lecztylkojakowypowiedzizdanio-
kształtne.Przepisyprawa,zgodniezpodanympoprzednioichokreśleniem,niesąwy-
powiedziamiopisującymi,jakadresacisięzachowują,leczsąwypowiedziamiwskazują-
cymi,jakadresacicinpowinni”sięzachowywać.Niesąwięcwypowiedziamiopostaci
nAjestB”,alemożnajesprowadzićdowypowiedziostrukturzenApowinnobyćB”czy
nXpowinienczynićC”.Przepisyprawanieopisująfaktów,leczwskazują,jakadresa-
cinpowinni”sięzachować,niesązatemaniprawdziwe,anifałszywe.Wartośćprawdy
ifałszuprzepisomprawanieprzysługuje49,dlategowżadnymkierunkuniezachodzi
stosunekwynikaniamiędzynimiazdaniamiwsensielogicznym.Niemożnawpopraw-
nysposóbzezdaniawyprowadzićregułzachowania(akażdyprzepisprawajestprzecież
takąregułązachowania),gdyżztego,żejesttakatak,niewynika,żecośbyćpowinno.
Zprzepisuprawaniemożnarównieżpoprawniewyprowadzićzdania,gdyżzwypowie-
dzi,cobyćpowinno,niewynikato,jakjest.
3.Adresaciprzepisówprawa
Adresatamiprzepisówprawanazywasiętepodmioty,doktórychskierowanesą
(adresowane)postanowieniaprawa,którychzachowanianormujeprawo,awięcte
podmioty,którymprzepisyprawawskazująokreślonysposóbpostępowania.Najo-
gólniejmożnapowiedzieć,żeadresatamiprzepisówprawasąwszystkiebezwyjątku
podmiotyprawa,ztymjednakżeniewszystkieprzepisydotycząwszystkichpodmio-
tów.Przepisyprawasameokreślająklasypodmiotów,doktórychkierująsweposta-
nowienia.
48Ozdaniachwsensielogicznymorazichwartościpor.m.in.T
.Kotarbiński,Elementyteorii...,s.129in.;
K.Ajdukiewicz,Logika...,s.28in.
49Onieprzysługiwaniuwartościprawdyifałszuwypowiedziompowinnościowym(dyrektywom,nor-
mom,przepisom)por.m.in.M.Ossowska,Podstawy...,s.149in.;K.Opałek,Zteorii...,s.76-77;H.Kelsen,
AllgemeineTheoriederNormen,Wien1979,s.76in.
