Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Racjonalnośćrynku–wybraneaspektyiteorie
17
me’abyłsceptycyzmnaukowy,któryodnosiłsiędowiedzyzdobywanejprzez
doświadczenia.Dozaletjegoteoriinależyzaliczyćetykę,wktórejdominowało
znaczeniesympatiiwstosunkachmiędzyludzkich.
WpływB.deMandevillanateorieA.Smithamożnaodnaleźćzarówno
wkrytycegłoszonejprzezniego,koniecznościinterwencjonizmupaństwowego
wregulowaniudziałańgospodarczych,jakiwpopieraniuegoizmu,którym
kierująsięludziewdążeniudoosiągnięciażyciowychcelów.A.Smithpominął
wswojejteoriijedenwątekzawartywrozważaniachB.deMandevilla,amia-
nowicienamiętności,którewnierozerwalnysposóbwiążąsięzegoizmem.Te
dwaczynnikiprzeważająwżyciuspołeczeństwa.
WteoriiAdamaSmithadominujepodgląd,żewszelkiinterwencjonizm
państwowyjestniewskazany,arynekdokonasamoregulacjiprzez„niewidzial-
nąrękę”iwolnąkonkurencję.WsystemieekonomicznymA.Smithamożna
odnaleźćekonomiępolitycznąipolitykęekonomiczną,anadogólnąharmonią
świataczuwaOpatrzność.Rolaczłowiekasprowadzasiędoosiąganiacelów,
będącychpozajegointencjami.Wukładziemoralnymdominujeuczuciesym-
patii,awspólnotyludzkiewykształcająwieletakichcech,jakżyczliwość,roz-
tropność,sprawiedliwośćczydobroczynność.Wkonfrontacjiegoizmu,którym
człowiekmasiękierowaćwdążeniudosamorealizacji,zcnotaminaturyludz-
kiejegoizmprzegrywawreakcjachmoralnych.Jednymsłowem,znosząsię
wzajemnieprzywaryludzkie,adominującnoty.Homooeconomicus,maksyma-
lizującprawodosamodeterminacji,pozwalanaukazywaniemoralnejoraz
społecznejwrażliwościinawyrażaniealtruizmu
2.
Wtradycjiszkołyklasycznejtkwiąrównieżpoglądyjednegozczołowych
neoklasykówszkołyanglo-amerykańskiej,W.S.Jevonsa(1835-1882)
3.Swoimi
twierdzeniamiwyrażaonsubiektywnynurt,łączącyekonomięklasycznązfilo-
zofiąutylitaryzmu.Głoszoneprzezniegopoglądysąwynikiemsilnegooddzia-
ływaniaJ.Benthama–filozofa,głoszącego,żeprzyjemnościcielesnesąnaj-
ważniejszymdobremnaświecie.Wtymświetlejednostkiskupiająsięnadąże-
niudomaksymalizowaniaprzyjemnościiminimalizowaniacierpień.To,cojest
uznawanezaoptymalnezpunktuwidzeniaużyteczności,dajezatemmaksy-
malneszczęścieprzyminimalnymkoszcieprzykrości
4.
2
M.Perlman,Ch.McCannJr.,2000,s.239.
3
Tamże,s.259-260.
4
E.Angner,G.Loewenstein,2007,s.7.
