Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
SzymonWierzbiński
własnymiwodzami73.NatomiastnaWschodziezmianyteniepociągnęłyzasobą
takpoważnychkonsekwencji.
Nieulegawątpliwości,żefoederatistanowilinietylkowzmocnieniearmii,
aletakżeźródłopotencjalnychnapięć,szczególnieodczasu,gdystalisiętrwałym
elementemcesarskichsiłzbrojnych.NaWschodziecesarzemusielizatemzmagać
sięzambicjamibarbarzyńskichwodzów,takichjaknp.Alaryk74.Realnymzagro-
żeniemdlacesarskiejwładzyArkadiuszabyłprzezpewienczasGainas75.Zanim
HunowieruszylinaZachódwpołowieVw.,stanowilipowtarzającesięźródło
kłopotówdlacesarstwabizantyńskiego,choćniejednokrotniebylirównieżnaj-
mowanidowalkiprzezcesarzy76.Ogromnymwyzwaniemokazalisięrównież
Ostrogoci.WreszciewładcyrezydującywKonstantynopolumusielinieustannie
śledzićpoczynaniaIzauryjczyków,którzyzeswoichgórskichsiedzibwAnatolii
dokonywaliokazjonalnychnajazdównasąsiednieprowincjecesarstwa77.
73Częśćbadaczyniezgadzasięztąopinią.ZarównoL.I.Ree-Petersen,jakiH.Eltondo-
wodzą,żesystemwojskowybyłnaZachodzietrwalszyniżsięwydaje,wskazującnafaktistnienia
garnizonówżołnierzyrzymskichprzynajmniejdodrugiejpołowyVw.,jakinaaktywnośćlegi-
slacyjnącesarzydotyczącąarmii:L.I.Ree-Petersen,Siege…,s.50-51;H.Elton,Warfa-
reł,s.91-94.Poglądyteniesąpozbawionepodstawźródłowych,oczymświadczynp.przekaz
ProkopiuszazCezareinatematresztekadministracjirzymskiejwpółnocno-zachodniejGalii
(Prokopiusz,Owojnach,V
,12).TymniemniejopisywanyprzezJonesaproceswchłaniania,
lubwnajlepszymrazieintegracji,rzymskichelementóworganizacjiwojskowejdoarmiipaństw
sukcesyjnychostatecznienastąpił,choćmożetrwałowieledłużej,niżwcześniejzakładano.
74EpizodywrogościprzeplatałysięwprzypadkuAlarykazkrótkimiepizodamisłużbylub
negocjacji:D.Boin,AlarictheGoth:AnOutsider’sHistoryoftheFallofRome,NewYork2020,
s.53.Wartozauważyć,żeambicjewodzasięgałydalekoiAlarykowimarzyłsięmiędzyinnymi
urządmagistramilitum:M.Kulikowski,TeTragedyofEmpire:FromConstantinetothe
DestructionofRomanItaly,Cambridge2019,s.125.PrzebiegkarieryAlarykadoskonaleopisuje
wswojejpracyM.Wilczyński,Germanie…,s.60-110.
75M.Wilczyński,Germanie…,s.336-338.WięcejnatematGainasa:A.Cameron,
J.Long,BarbarianandPoliticsattheCourtofArcadius,Berkley-LosAngeles-Oxford1993,
s.7-8;J.G.P.Friell,S.J.Williams,TeRomethatdidnotfall:thesurvivaloftheEastinthe
ffhcentury,NewYork1999,s.11-12.
76WprzypadkuHunówzdarzałosię,żebyliwykorzystywaniwrozgrywkachpolitycz-
nychpomiędzyelitamicesarstwa.Takbyłonaprzykładwczasierywalizacjiowpływypomię-
dzyGalląPlacidiąaAecjuszem,gdyambitnywódzdefactoprowadziłwojnędomowązwyko-
rzystaniemposiłkówhuńskich:Kasjodor,Kronika,XLIV,425;Jordanes,Romana,328.
WięcejnatematAecjuszapatrz:I.Hughes,Aetius:Attila’sNemesis,Barnsley2012,s.31-33;
M.Wilczyński,Germanie…,s.374-376.OwieleczęściejjednakHunowiewystępowalijako
militarnezagrożeniecesarstwa,najeżdżającjewceluwymuszeniaokupu:D.Sinor,TeCam-
bridgeHistoryofEarlyInnerAsia,Cambridge1990,s.186-187.
77Problemwojowniczychizauryjskichgóralizostałrozwiązanydopierozapanowaniace-
sarzaAnastazjusza:M.McCormick,EternalVictory:TriumphalRulershipinLateAntiquity,
