Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Koncepcjaochronygospodarstwarodzinnegoauprawnieniawłaściciela
19
Tunależyprzypomniećotym,żeszczególnycharaktergospodarstwarolnego
(rodzinnego)oddziałujenajegoskładniki.A.Stelmachowskipodkreślał,żerozwią-
zaniacywilistyczne,któreodnosząsiędorzeczy,mogąniewystarczyćdlaokreślenia
sytuacjiprawnejzorganizowanejcałości,jakąstanowigospodarstworolne.Cowię-
cej,ochronawłasnościprzewidzianaprzepisamikodeksucywilnegookazujesiębyć
niewystarczającadlaochronygospodarstwarolnego(rodzinnego)26.Dlategoszcze-
gólnerozwiązaniadotycząceochronygospodarstwrodzinnychzwartesąwu.k.u.r.
Dlategoniewątpliwiemiejsceu.k.u.r.wsystemieprawapolskiegojestwyjątko-
we.Sątobowiemprzepisywrandzeustawykonkretyzująceustrojowąnormęart.23
Konstytucji,wzwiązkuzart.23Konstytucji,wzw.zart.21i64.Właścicielgospodar-
stwarolnegoreprezentujezarównointeresswójprywatny,jakrównieżztejracji,że
własnośćtastanowikompleksprawiobowiązkówróżnegorodzaju(zgodniezart.64
Konstytucjiwłasnośćmożebyćograniczanawdrodzeustawy),stajesięteżwokreślo-
nychsytuacjachprawnychreprezentanteminteresuogólnego.Wtymznaczeniumoż-
nastwierdzić,żenoweprzepisyu.k.u.r.majązazadanieurzeczywistniaćpostanowie-
niaKonstytucji.Niemniejjednakpatrzącprzeztenpryzmat,trzebarealnieocenić,czy
ustawanieingerujewobrótziemiąnadmiernie,czywsposóbproporcjonalnyważy
interesy:zjednejstronyprywatnyintereswłaścicielanieruchomości,zdrugiejinteres
publiczny-państwowy.Cowięcej,czyinstrumentyochronnewprowadzonewinte-
resiegospodarstwrodzinnychstanowiątylkoowysokimstatusieprawnymrolników
indywidualnychjakowłaścicieli,ntratując”prawowłasności27.Pamiętaćbowiemna-
leży,żewprzywołanymwyżejorzeczeniuTKpodkreślił,żenprzepisyrealizującekon-
cepcjęgospodarstwarodzinnegoniemogąnaruszaćpostanowieńart.21Konstytucji,
awięctakżeprawadziedziczenia(...).Oczywisteprzytymjest,żegospodarstworo-
dzinneniejestcelemsamymwsobie.ZwymienionegoprzepisuKonstytucjiwynika,
żepowinnoonostanowićefektywnąformęgospodarowania,pozwalającąprowadzić
produkcjęrolnąwcelunietylkozapewniania»godziwego«utrzymaniarodzinomrol-
niczym,aletakżenajpełniejszegozaspokojeniapotrzebspołeczeństwa”
.
Itudochodzimydoistotyproblemu.Granicapomiędzystwierdzeniem,żenowe
przepisyu.k.u.r.urzeczywistniająprawowłasności(rolniczej)izarazemstanowią
jej(gospodarstwarodzinnego)ochronę,astwierdzeniem,żeteprzepisystanowią
ograniczenieprawawłasności,jestwzasadziełatwadookreślenia.Abytwierdzić,że
przepisyu.k.u.r.kształtująprawowłasnościrolnej,trzebazapewnićrealnąochronę
gospodarstwarodzinnego.Tozaśmożnaosiągnąć,eliminującwymienioneponiżej
negatywnezjawiska.
26
AStelmachowski,[w:]Systemprawaprywatnego.Praworzeczowe,s.188-189.
27
K.Maj(Zmianywustawieokształtowaniuustrojurolnegoobowiązująceoddnia30kwietnia2016
r.,s.105),piszerównieżonaruszeniuwolnościprowadzeniadziałalnościgospodarczejwzakresierol-
nictwa,jakożegospodarstworodzinnejestpodstawąustrojurolnego,aleniejestjedynądopuszczalną
formąprowadzeniaaktywnościwtymzakresie.
