Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PodróżdoParyża
Rodzinaksięciaruszyłazanim18październikapouprzedniejkontroli
wkomorzecelnejwBorku(obecnieczęśćKrakowa–BorekFałęcki).
Tamzostalipoddanisurowejrewizji,podczasktórej,jakzanotował
Witold:Dwszystkietłomoki[tobołki–B.O.]rozrzucali”24.Ichtrasa
wiodłaprzezŚląsk,Morawy,Czechy,Saksonię,Hesję,Nadrenię,
Palatynat,LotaryngięiSzampanię.Znotatekprowadzonychprzez
Błotnickiego25wynika,żetrwającydwamiesiąceexodusrodzinyizna-
jomychksięciaAdamaJerzegodoFrancjiniemiałznamionDklasycz-
nej”ucieczki,chociażzwiadomychjużpowodów,zasługujenatakie
miano.DlaTosiaizabranychwdrodzejegokolegówtj.JulkaiStasia26
byłatoprzygoda,okazjadopoznaniaświata.Znaleźlisiępozagrani-
camiKrólestwaPolskiegoinaotaczającąichnieznanąrzeczywistość
spoglądalizogromnymzaciekawieniem.Wtrakcietejpodróżyodby-
walizajęciaszkolnepodkierunkiemBłota.Wjegotowarzystwiezwie-
dzalisławnemiastaiznajdującesięwnichzabytki,galeriemalarstwa,
gabinetyosobliwościetc.KsiężnaAdamowaobdarowywałaichrozma-
itymiupominkamiwiezionymizKrajulubkupowanymiwprzydroż-
nychsklepach(gry,zabawki,książkihistoryczneiliteraturępolskąnp.
dziełaMickiewicza).Uciekinierzymielizesobąlekarza,nanoclegi
zatrzymywalisięzwyklewdobrychhotelach.Pomimostarańozapew-
nieniebezpieczeństwaniemoglisięczućcałkiemswobodnie.Szpie-
dzyrosyjscybowiemniepróżnowali,czegodowodembyłyanonimowe
listyzpogróżkami,którecojakiśczasdochodziłydorąkksiężnej.
Najbardziejemocjonującechwileprzeżywalipodczasspotkań
zrodakami,zktórymidzielililoswygnańców.JużwBorkudołączył
donichbyłypowstaniec,JózefPotocki,ukrywającysiępodpseudo-
nimemWojciechRadzik.Nacałejtrasiepodróżystykalisięzprze-
bywającymizagranicą(czasowolubnastałe)przedstawicielamipol-
24BCz,rkps7049I,NotatkiWitoldaCzartoryskiegodotyczącepodróżyzPol-
skidoFrancji,bezdatacji.
25OpisprzebieguucieczkizPodgórzadoParyżaopieramnanotatkachroz-
proszonychw:BCz,rkps7048IorazBCz,rkps7050I.
26ChodzioJulianaRuczaiStanisławaZamoyskiego,siostrzeńcaAdamaJe-
rzegoCzartoryskiego,zktórymi,jakpamiętamy,Tosiowychowywałsięikształcił
wokresiepuławsko-warszawskim.
~50~
