Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
PrzezdługiczasTajlandiabyłapostrzegana,nierzadkoteżprzezzachodnichbadaczy,
jakowyspakulturowej,religijnejijęzykowejjednorodności,otoczonaprzezwielo-
etnicznychiwielokulturowychsąsiadów.WistociestrukturaetnicznaTajlandiibyła
ijestowielebardziejskomplikowana,niżzwykłosięsądzić.
PodobniewcodziennychrozmowachmieszkańcyTajlandiiczęstoprzyjmująza
rzeczoczywistą,żeTajowienistnieliodzawsze”.Nagruncieempirycznymbardzo
trudnobyłobydowieśćtegotyputezy.Trudnoteżznaleźćwdziejachtegonaroduja-
kąkolwiekgrupękulturową,etniczną,narodowączyjęzykową,którąmożnabybyło
odpoczątkudokońcaokreślaćmianemTajów.Zaprzepełnionymiideologiąmitami
oistnieniunodwiecznegonarodutajskiego”itrwałościpaństwanarodowegokryje
sięwartagłębszejanalizyhistoriakonstruowaniawspólnejtożsamościdlawieluetni
zamieszkującychobszarwspółczesnejTajlandii.
Naródtajski,prawdopodobniejakniemalkażdawspółcześnieistniejącagrupa
narodowa,powstałwrezultaciedługotrwałegoprocesuewolucji.Posługującsięję-
zykiemetnosymbolistów,możnabypowiedzieć,żetajskaprzestrzeńkulturowamia-
łacharaktertransgresywny.Bardzopowolirodziłysiępodzielaneprzezwszystkich
(bądźprawiewszystkich)mityetniczneigenealogiczne;kształtowałosiępoczucie
wspólnejtożsamości,opartenagrunciezbliżonychdoświadczeńhistorycznych,bli-
skościkultury,religiiijęzyka.Wkońcusiłąsprawcząstawałosiępaństwostano-
wiąceostatecznykatalizatorprocesównarodowotwórczych.Wyposażonewcoraz
bardziejzłożonyaparatbiurokratycznejprzemocyicorazbardziejwyrafinowaną
ideologięstrukturypaństwowestawałysięzdolnedowytworzeniawzględniejedno-
litejprzestrzenipolitycznej,nazwanejpóźniejpaństwemnarodowym.
Mogłobysięwydawać,żeprocespowstawaniaTajówjakogrupynarodowejiTaj-
landiijakonowoczesnegopaństwanarodowegoniestanowiszczególnegowyjątku.
Trudnosięztympoglądemdokońcaniezgodzić,ostatniedwastuleciahistoriitego
krajuczyniązeńjednakprzypadekdopewnegostopniaunikatowy.Zjednejstro-
nyhistorycznekrólestwotajskiezostałowXIXwiekuzmuszonedoprzyjęciacię-
żarugwałtownejmodernizacjistrukturpaństwowych.JakpiszeDavidStreckfussi
nideawszechogarniającej«rasyTajów»pojawiłasięwrazz[...]francuskąibrytyjską
obecnościąkolonialnąwtymregionie”1.Konfrontacjakrajuznowąrzeczywistością
geopolityczną,wynikającązekspansjieuropejskichmocarstwkolonialnychwAzji
Południowo-Wschodniej,niosłazsobąnaśladowczeprzyjmowanierozmaitychnza-
1DavidStreckfuss,TheMixedColonialLegacyinSiam:OriginsofThaiRacialistThought,1890-
-1910,[wi]LaurieSears(red.),AutonomousHistories:ParticularTruths,EssaysinHonorofJohnSmail,
CenterforSoutheastAsianStudies,UniversityofWisconsin,Madison1993,ss.123-153.
