Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
RYSZARDKOWALCZYK:WIELKOPOLSKIESZKICEREGIONALISTYCZNE
któryw1867rokupisał:Czasopismom(ł)pozostawionotoważnestanowisko,
abyoznaki(ł)siłżywotnychnarodupodtrzymywały,zasilałynowymżyciem,
wreszciejakopochodnieiprzewodnieświatło,abyprowadziły,rozjaśniałydrogę
iobznajmiałyzwszystkimtych,którympojawyruchuumysłowegonaroduniesą
obojętne76.Natomiastw„Pracy”,XIX-wiecznymczasopiśmiewielkopolskim77,
wnastępującychsłowachujętozadaniaówczesnejprasy:Dlanasdziennikar-
stwojestszkołąobowiązkówobywatelskich,każdynumergazetyjestlekcjąlub
kazaniem,jestgorejącąpochodniąoświatynarodowejiniewygasającymzniczem
podtrzymującymwnasgodnośćnarodową78.
Wliteraturzeprzedmiotuwśródzasadniczychfunkcjiczasopismregiona-
listycznychwymieniasięnastępującefunkcje:informacyjno-poznawczą,eduka-
cyjną,motywacyjną,integracyjną,patriotyczną79.Dlategowkatalogugłównych
zadańpolskiegoczasopiśmiennictwaregionalistycznegowokresieniewoliza-
borupruskiegoznalazłosięprzedewszystkimpodtrzymywaniewśródczytelni-
kówzainteresowaniajęzykiempolskimzarównowjegoczynnymaspekcie,czyli
wużytkowaniunacodzieńwprocesieporozumiewaniasię,jakiwaspekcie
biernym,toznaczypoprzezkształtowanieumiejętnościwłaściwegorozumienia
przekazu,któregotreśćjestcorazczęściejwzbogacanaonowepojęcia,ozna-
czającenowewydarzenia,zjawiska,procesyczyidee–językbowiemewoluuje
wrazzezmianami,jakiezachodząwspołeczeństwie.Celemczasopiśmiennic-
twapolskiegobyłowięczarównoumożliwienieczytelnikomobcowaniazro-
dzimymjęzykiem,jakipoprzezróżnątematykęprowadzeniewśródmasludo-
wychoświatynarodowej.Wtensposóbperiodykiocechachregionalistycznych
podtrzymywaływczytelnikachtakżeduchanarodowegoorazpielęgnowałyideę
jednejwspólnejPolskiisolidarnościnarodowejspołeczeństwarozdzielonego
kordonamigranicznymitrzechzaborów.
SzerzejobiografiiEmilaKierskiegozob.T.Żychliński,Kronikażałobnarodzinwielkopolskichod
1863-1876r.,Poznań1877,s.164-165.
76
E.Kierski,Wstęp,„PrzeglądWielkopolski.HistorycznyiLiteracki”,Poznań1867,s.II.
77
Opowstaniupismazob.S.Karwowski,HistoryaWielkiegoKsięstwaPoznańskiego,t.III,
Poznań1931,s.72.
78
Podajęza:W.Jakóbczyk,Kulturaporoku1870,(w:)DziejeWielkopolski,t.II,podred.
W.Jakóbczyka,Poznań1973,s.201.
79
Por.:M.Kurkowska,Edukacyjnarola„DziennikaDomowego”(1840-1847)napodstawie
analizydziału„Rozmaitości”,„Analecta”1997,z.2,s.87-112;W.Molik,Dziennikarzepolscy
podpanowaniempruskim1890-1914(próbacharakterystyki),(w:)InteligencjapolskaXIXiXX
wieku.Studia3,podred.R.Czepulis-Rastenis,Warszawa1983,s.111-186;J.Piński,Wielkopolskie
pismaregionalne,„ZeszytyWielkopolskie”1966,nr5;T.Szwejkowski,Wolsztyńskieczasopismo
regionalne,„ZeszytyWielkopolskie”1968,nr1;H.Tumolska,Rolaprasyprowincjonalnejwksz-
tałtowaniuświadomościnarodowejpoPowstaniuStyczniowym(naprzykładzie„Kaliszanina”),
(w:)RolaksiążkiwintegracjiziempolskichwXIXw.,podred.B.Kosmanowej,Bydgoszcz2000,
s.43-71.
