Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WIELKOPOLSKIECZASOPIŚMIENNICTWOREGIONALISTYCZNEWOKRESIEZABORUPRUSKIEGO
ROZDZIAŁI
19
MariiMagdalenyorazzałożycieliredaktortakichpoznańskichczasopism,jak
„MrówkaPoznańska”(1821-1822)oraz„PismoMiesięcznePoznańskiewCią-
guMrówki”(1822)70,jużwlatach20.XIXwiekupodnosiłrangęwychowania
iedukacjipoprzezprasę71,gdystwierdził:Każdegodobrzemyślącegoobywatela
powinnościąjestprzykładaćsiędooświeceniawspółobywatelów,doszczęścia
ojczyzny(ł)72.TakżeJuliaWoykowska(1816-1851)73,współredaktorkapoznań-
skiego„TygodnikaLiterackiego”,piszącoroliówczesnegoczasopiśmiennictwa
polskiego,zauważyław1842roku,iż:Pismaperiodycznesą,czyraczejpowinny
być,odbiciemduchanarodu,objawicielamijegowoli:powinnynosićnasobie
cechęjegocharakteru,wypowiadaćjegodążność(ł)74.Wpodobnymtoniewy-
powiadałsięEmilKierski(1810-1874)75,redaktor„PrzegląduWielkopolskiego”,
go,G.Korbuta,S.Krzemińskiego,t.II,Warszawa1907,s.260-267;M.Prażmowski,Działal-
nośćJózefaFranciszkaKrólikowskiegowPoznaniu,„SprawyOświatyiKulturyWojewództwa
Poznańskiego”1965,t.IV
70
,s.175-197.
Nazwaczasopismawswoistyisymbolicznysposóbwyrażałaipropagowałazarazemtutej-
szyprogrampracyorganicznej,czyliowejsystematycznej,rzetelnej,wytrwałej„mrówczej”pracy.
Szerzejo„MrówcePoznańskiej”zob.K.Jarochowski,Literaturapoznańskawpierwszejpoło-
wiebieżącegostulecia,Poznań1880,s.48-49;S.Karwowski,Czasopismawielkopolskie.Część
pierwsza1796-1859,Poznań1908,s.32-36;E.Kierski,CzasopismapolskiewPoznańskiemod
ichpoczątku,„PrzeglądWielkopolskiHistorycznyiLiteracki”1867,s.13-18;M.Michałowska,
„MrówkaPoznańska”(1821-1822).Zaryshistorycznyorazbibliografiazawartości,„Biblioteka”
1964,z.4,s.73-157.
71
ŻyciorysJózefaFranciszkaKrólikowskiego(1781-1839)zob.K.W.Wójcicki,Cmentarz
PowązkowskipodWarszawą,t.I,Warszawa1855,s.148-158.
72
„DziennikPoznański”1823,nr1,s.3-4.
73
JuliazMolińskichWoykowskajestuznawananietylkozajednązpierwszychwielkopol-
skichemancypantek,leczwogólezajednązpierwszychemancypantekwPolsce.Por.A.Rogalski,
Wielkopolanka–pierwsząemancypantką,„WiciWielkopolskie”1935,nr3,s.19-20.Aleksander
Rogalskischarakteryzowałjejosobowośćicechycharakterunastępująco:Obdarzonażądząwie-
dzy,gorącemsercem,lotnąwyobraźniąreagowałaniesłychanieżywonaprądy,któredonaszZa-
choduprzypływały,zwłaszczazaśnasaint-simonizmifourieryzm,propagująceideedemokratyczne
wróżnychformachiodcieniach.PannieJulji,wszystkotomocnozaimponowało,ażeniemało
posiadałakrytycyzmu,żeniebrakłojejzmysłuobserwacyjnego,odpowiedniejdozypraktycznego
realizmu,przetozrodziłasięwniejambicja,byideetedostosowaćdorzeczywistościwjakiejżyła,
wprowadzićjewczyn,by,cowięcej,osobiściewywieraćwpływnaspołeczeństwo(Wielkopolanka
–pierwsząemancypantką,„WiciWielkopolskie”1935,nr3,s.19).Szerzejobiografiiitwórczości
JuliiWoykowskiejzob.M.Frelkiewicz,JuliaMolińska-Woykowska.Próbamonografii,Poznań
1938;T.Gospodarek,JuliaMolińska-Woykowska(1816-1851),Wrocław1962;JuliazMolińskich
Wojkowska,(w:)P.Chmielowski,AutorkipolskiewiekuXIX,Warszawa1885,s.407-432;K.Ja-
rochowski,Literaturapoznańskawpierwszejpołowiebieżącegostulecia,Poznań1880,s.177-178.
Pozadziałalnościądziennikarsko-publicystycznąiorganizacyjno-kulturalnązajmowałasięJulia
Woykowskarównieżpisaniempouczającychopowiadań(OućciwymamądrymkmieciuGrzeli
StępczakuiownukujegoJanku,„PismodlaLuduPolskiego”1845,styczeń,s.11-22;Okrólowej
Jadwidze,„PismodlaLuduPolskiego”1845,luty,s.69-73)oraztekstówdopiosenekdlaludu
wiejskiego(Jednazpiosnekdlaluduwiejskiego,„PismodlaLuduPolskiego”1845,styczeń,s.39-
40;Piosnkidlaluduwiejskiego,z.I,Poznań1844;WyjętekzPieśnidlaLuduwiejskiego,„Pismo
dlaLuduPolskiego”1845,marzec,s.112-114).
74
„TygodnikLiteracki”1842,nr50,s.399.
75
EmilKierskibyłautoremmiędzyinnymiopracowania,Opisstatystycznyihistorycznyobwo-
duboreckiegowW.X.Poznańskimwpow.krotoszyńskim,„RocznikT.P.N.P”1865,t.III,s.87-157.
