Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
HistoriastarożytnychGrekówdoczasówAleksandraWielkiego
NatomiastniezMiletu,leczzHerakleiPontyjskiej(megaryjskiejkoloniinaza-
chodnimwybrzeżuMorzaCzarnego)pochodzilizałożycielemiastaChersonezna
Krymie.TakżeMesembria(obecnyNesebyrnawybrzeżuBułgarii)powstałapodko-
niecVIw.dziękiosadnikomzmegaryjskiegoBizancjumiChalcedonu.
Zakładaniekolonii-córekbyłoczęste.TakwpoczątkachVIw.napołudniowym
wybrzeżuSycyliipowstałodziękiGeliAkragas(łacińskieAgrigentum).
Ateńczycyzajęliw2.połowieVIw.miejscowośćSygejonwTroadzie-tęsamą,
zktórejmusielisięwycofaćprzedkilkudziesięciulatynarzeczlesbijskiejMityleny-
orazChersonezTracki.Znaczeniestrategiczneobumiejscjestoczywiste;chodziło
okontrolężeglugiprzezHellespont.
Tonajważniejszekolonietamtegostulecia.Potem,wokresieklasycznym,założo-
noichniewiele.Nienależyjednaksądzić,żekolonizacjastraciłaimpet,bozmniejszył
sięnaciskdemograficznyizaspokojonogłódziemiwGrecjiwłaściwej;przyrostnatu-
ralnypozostawałnamniejwięcejtymsamympoziomie,azieminieprzybywało.
Obawięcczynnikiwywierającezawszenajsilniejsząpresjęemigracyjnąnadalist-
niały.Wyjeżdżającyniemusielijednakzakładaćnowychmiast,przyjmowałyichbo-
wiemjużpowstałe;donichpłynęłystrumienieosadnikówzmetropolii.Presjataosła-
błarównieżskutkiemszybkiegorozwojumiastwsamejGrecji;mogłownichprzeby-
waćnastałewięcejmieszkańcówdziękidostawomzbożazkoloniiitalskich,nadczar-
nomorskich,libijskich.
AtenywVIw.p.n.e.
DziejeAtenwtymstuleciutociągtrzechkolejnychwielkichwydarzeń:reform
Solona,tyraniiPizystrataireformKlejstenesa.Sąonerelatywniedobrzeznane;niema
tyluinformacjiohistoriiżadnejinnejówczesnejpolis.Zawdzięczamytotraktatowi
ArystotelesaUstrójpolitycznyAten,aleteżlicznymwzmiankomwdziełachwielupisarzy
starożytnych,odHerodotapoczynając;zróżnychwzględówpoświęcalionitemumia-
stuuwagęszczególną.
PrawodawstwoDrakonasprzed620r.nieusunęłoistotnychprzyczynnapięćspo-
łecznych,któreArystotelesujmujekrótko:DWiększośćznajdowałasięwniewoliunie-
licznychbogaczyiludwystąpiłwkońcuprzeciwkomożnymD(5).Prawopiastowania
urzędówisprawowaniasądówmielitylkoprzedstawicielewielkichrodówarystokracji
ziemskiej-eupatrydzi.Ubodzydzierżawcy,oddającyl/6plonówwłaścicielom,często
popadaliwdługi,awrazieichniespłaceniastawalisięwrazzrodzinąniewolnikami;
sprzedawanoichnawetpozagranicekraju.Sytuacjękomplikowałrozwójwarstwyśred-
niozamożnych,główniemieszkańcówmiast-rzemieślnikówikupców;odgrywalioni
corazwiększąrolębiorącudziałwwojnachjakohoplici,natomiastniewieleznaczyli
wżyciupolitycznym.Eupatrydziobawialisię,byniedoszłodozamachustanu,który
dałbywładzętyranowi-czegopróbowałdokonaćKylonijaktosięstałowróżnych
państwach;atyrani,szukającoparciawludzie,zregułybyliwrogamiarystokracji;gro-
ziławojnadomowa.Dodatkowymczynnikiemzmuszającymdopodjęciaszybkichkro-
kówbyłyniepowodzeniawwojniezMegarąowyspęSalaminę.Dowytrwałości
wjejprowadzeniuidozwycięstwprzyczyniłsięswymipatriotycznymielegiamiSolon;
takutrzymujetradycja.
Solon
Byćmożetolegendawymyślonaprzezpoetów(jaktaoTyrtajosiewSparcie),lecz
faktemjest,żezachowałysięurywkiSolonowychelegiiwzywającychdowalkioSala-
minęiżetowłaśniejemupowierzonozadanietaktrudne:miałprzeprowadzićwszel-
73
kolonie-córki
wielkiereformy
eupatrydzi
