Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
HenrykKowalski:SupplicationesGajuszaJuliuszaCezara
13
wktórychskładanobogompodziękowaniazazwycięstwo27.OdczasówIIwojny
punickiejpodczassupplicationesopróczmodłówdobogówwprowadzonospecjalne
ceremoniałykuczcizwycięskichwodzów
28
.Najważniejszympodkreśleniemzmiany
byłaformułagratulatio29.
Supplicationespoprzedzałyzregułystaraniaotriumf,jednakżeniezawszekoń-
czyłysięonecałkowitympowodzeniem.PrzykłademmogąbyćstaraniaCycerona
otriumfponamiestnictwiewCylicji.Katon,doktóregozwróciłsięCyceron,poparł
jegostaraniaosupplicationes,alezapowiedział,żebędzieprzeciwnyprzyznaniu
triumfu30.
Każdyrodzajsupplicationesmiałswójrytuałiformułyreligijne.Wobrzędach
ekspiacyjnychdominowałysupplicatioiobsecratio.Polegałynawymawianiuodpo-
wiednichmodlitw,wygłaszanychprzezkapłanówipowtarzanychprzezuczestni-
ków,zjednoczesnymibłagalnymigestamioraznaprocesjiizłożeniuofiary31.Przy
supplicationesdziękczynnych,pozwycięstwach,pojawiałysięelementysponta-
niczneipozytywnieemocjonalne.Opierałysięnatrzechzałożeniach:dziękczynie-
niebogom(utdiishonoshaberetur),uczczeniewodza(gratulatio),wspólnauczta
zbogami(adomniapulvinaria)32.
Dyskusyjnejestnatomiastpochodzenierytuałówsupplicationes.Wstarszejli-
teraturzepojawiłasiękoncepcjaopowiadającasięzapochodzeniemgreckimiza-
stosowaniemtzw.ritusgraecus33.Współcześniedominujejednakpoglądopocho-
dzeniuirytualerzymskimtychobrzędów34.
27Por.R.Laqueur:ÜberdasWesendesrömischenTriumphs.nHermes”1909,44,s.215—236.
28Liv.,XXVI,21(Marcellusw212rokup.n.e.);XXVII,7,1(Scypionw209rokup.n.e.);XXVII,
51(LiwiuszSalinatoriKlaudiuszNeronw207rokup.n.e.);XXX,16;XXX,21(Scypionw203
rokup.n.e.);XXX,40(Scypionw202rokup.n.e.).Por.K.Balbuza:Triumfator.Triumfiideologia
zwycięstwawstarożytnymRzymieepokicesarstwa.Poznań2005,s.43in.
29R.Laqueur:ÜberdasWesen…,s.231in.;L.Halkin:Lasupplication…,s.87in.
30
Cic.,AdFamiliares,XV,5:nSupplicationemdecretam,situ,quainrenihilfortuito,sedsumma
tuarationeetcontinentiareipublicaeprovisumest,disimmortalibusgratularinosquamtibireferre
acceptummavis,gaudeo:quodsitriumphipraerogativamputassupplicationemetidcircocasum
potiusquamtelaudarimavis,nequesupplicationemsequitursempertriumphusettriumphomulto
clariusestsenatumiudicarepotiusmansuetudineetinnocentiaimperatorisprovinciamquamvimi-
litumautbenignitatedeorumretentamatqueconservatamesse,quodegomeasententiacensebam”.
31C.Févier:Supplicaredeis…,s.23in.
32G.Freyburger:Lasupplication[…]HautEmpire…,s.1419in.Polityczneznaczeniezob.
F.Hickson-Hahn:TePoliticsofTanksgiving.In:Augustoaugurio.Rerumhumanarumetdivi-
narumcommentationesinhonoremJerzyLinderski.Ed.C.F.Konrad.Stuttgart2004,s.31—52.
33M.in.A.KirsoppLake:Te„supplicatio”and„Graecusritus”.In:Quantulacumque.Studies
presentedtoKirsoppLake.London1937,s.243—251.Dyskusjaofunkcjonowaniutzw.ritusgrae-
cuswreligiirzymskiejzob.J.Scheid:Graecoritu:AtypicallyRomanwayofhonouringthegods.
nHarvardStudiesinClassicalPhilology”1998,97,s.15—34.
34G.Freyburger:Lasupplication[...]archaïque…,s.314.Szerszadyskusja:C.Févier:Sup-
plicaredeis…,s.101in.
