Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Artykuły
Kwestiedotycząceznalezieniawinnychnależałydosenatu.Najbardziejcharakte-
rystycznymprzykłademzomawianejepokijestsprawanaruszeniaprzezPubliusza
KlodiuszaświętościitajnościobrzędukuczciDobrejBogini.Wgrudniu62rokup.n.e.
podczascelebracjicorocznychobchodówświętaBonaDea,któreodbywałysięwdomu
pontifeksamaksimusaCezara,podprzewodnictwemjegomatkiAureliiiżonyPompei,
odkrytomężczyznęprzebranegozaniewolnicę.ZostałonrozpoznanyjakoPubliusz
KlodiuszPulcher.Wnastępstwietejaferypontyfikowieorzekliprofanacjękultuido
senatuwniesionoprojektuchwałydereligioneClodiana19.Uchwałataprzewidywała
oskarżenienapodstawiemagnainuidiaetinfamiacaerimoniarum.Ostateczniejednak
PubliuszKlodiuszzostałoskarżonywquaestioextraordinariadeincestu20.
Formaekspiacyjnabyłastosowanarównieżwprzypadkachprodigiówstano-
wiącychzapowiedźklęskinieszczęść
21
.Wymagałotointerwencjisenatu,który
powinienbyłustalićichprzyczynę,ewentualniewskazaćsprawcęprzestępstwa
religijnego.Wceluprawidłowejichinterpretacjisenatzwracałsięzprośbąokonsul-
tacjędokolegiówkapłańskich:pontyfików,augurów,quindecemvirisacrisfaciundis
orazharuspików.Wybórnależałdosenatu,przyczymwnajcięższychprzypadkach
odwoływanosiędovirisacrisfaciundis,wrękachktórychznajdowałysięksięgi
sybillińskie.Pozasięgnięciuopiniisenatustalałsposóbukaraniawinnychoraz
formyprocuratio(obrzędówmającychnaceluodwrócenienieszczęśćzapowiada-
nychprzezznaki)dokonywanychprzezpontyfików22.
Drugimrodzajembyłysupplicationesbłagalne,wktórychzwracanosiędobo-
gówzróżnymiprośbami23.
Najbardziejrozpowszechnionebyłynatomiastsupplicationesdziękczynne,
organizowanepozwycięstwachwojennychlubważnychwydarzeniachpolitycz-
nych24.Liwiuszjakopierwszewymieniamodlitwyz449rokup.n.e.dlauczczenia
zwycięstw:konsulaWaleriuszaPoplikolinadEkwamiorazHoracjuszaBarbatusa
nadSabinami
25
.Supplicationeszokazjizwycięstwwbitwielubwojniestanowiły
najczęściejwstępdotriumfu
26
.Wpoczątkowymokresiedominowałymodlitwy,
19WykazodnośnychźródełianalizęprocesuKlodiuszazob.C.Moreau:ClodianaReligio.Un
procespolitiqueen61av.J.-C.Paris1982.
20ScholiaBobiensia,s.85(ed.T.Stangl).Por.Scheid:Ledélitreligieux…,s.130in.
21
Por.V.Rosenberger:GezähmteGötter.DasProdigienwesenderrömischenRepublik.Stuttgart
1998,s.127in.
22Y.Berthelet:Lerôledespontifesdansl)expiationdesprodigesàRome,souslaRépubli-que:
lecasdes„procurations”anonymes.nCahiers«Mondesanciens»”2011,2,s.1—13(enligne:http://
mondesanciens.revues.org/index348.html[misenlignele:20.07.2011]).Por.C.Février:„Diis
placandis”.Lesdestinatairesdela„procuratioprodigiorum”.nKentron”2008,24,s.165—181.
23F.S.Naiden:AncientSupplication.Oxford2006,s.219in.
24L.Halkin:Lasupplication…,s.9in.;G.Freyburger:Lasupplication[…]Hautempire…,
s.1419in.
25Liv.,III,63.Por.L.Halkin:Lasupplication…,s.10.
26
E.Kowalska:Triumf—instytucjasakralnaipolitycznawRzymierepublikańskim.nMeander”
1986,41,z.1,s.33—48;z.2—3,s.71—84.
