Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Artykuły
Współcześniepiszesięraczejowzrościezainteresowańsprawamireligijnymioraz
pojawianiusięnowychelementówzarównowideologiireligijnej,jakiwformach
organizacjikultów6.
Należałydonichdziałaniawybitnychwodzówipolityków,którzyprowadzili
własnąnpolitykęreligijną”ukierunkowanąnapropagowanieichvirtutes,rozu-
mianychjakoosobistecnotyistanowiącychelementywładzycharyzmatycznej,
cowkonsekwencjiutrwalałoichwpływypolityczne7.Symbolikęiodniesieniado
virtutesorazosobisterelacjezbogamipropagowałm.in.Sulla,jegokontynuatorem
byłPompejusz8.
Największymjednaknnowatorem”religiirzymskiejomawianejepokibyłnie-
wątpliwieGajuszJuliuszCezar9.W63rokup.n.e.objąłurządwielkiegopontyfika
(pontifexmaximus).Stanowiskotobyłomuwielcepomocnewrealizacjicelów
politycznych:osiągnięciunajwyższejwładzywpaństwie,awpóźniejszymokresie
takżewubóstwieniu
10
.W47rokup.n.e.Cezarzostałwybranyaugurem,dzięki
czemuuzyskałdodatkoweuprawnieniadoprowadzeniaauspicjów.Symbolemtego
stałysięmonetywydawaneprzezCezara,naktórychpojawiasięzakrzywionalaska
auguralna—lituus
11
.Częśćbadaczyinterpretujetonietylkojakooznakęauguratu,
lecztakżenajwyższeimperiumpolityczneorazzwierzchnictworeligijnejakopon-
tifeksmaksimus12.
Cezarpropagowałwłasnąosobętakżezapomocąmitów,symboliiczynników
religijnych.Wprzypadkuniektórychdziałań,jakchociażbywzwiązkuzzapoczątko-
waniemkultuibudowąświątyniboginiVenusGenetrixczydedykacjąświątynipoświę-
conejboginiŁagodności(Clementia),obokcelówpolitycznychnależypodkreślićrów-
nieżwykorzystywanieistniejącychorazpropagowanienowychidei,kultówiobrzędów
6J.Scheid:LareligionromaineàlafndelaRépubliqueetaudébutdel)empire.In:Diespäte
RömischeRepublik…,s.127—139.Wliteraturzepolskiej:M.Jaczynowska:Przemianyreligijne
wokresieschyłkurepublikirzymskiej.W:Światantyczny.Stosunkispołeczne,ideologiaipolityka,
religia.StudiaofarowaneIzieBieżuńskiej-Małowist.Warszawa1988,s.256—287.
7M.Jaczynowska:Kultwodzówrzymskichwokresierepubliki(III—Iw.p.n.e.).nBalcanica
Posnaniensia”1984,t.3,s.157—165.Por.C.J.Classen:AretaiundVirtutes:Untersuchungenzuden
WertvorstellungenderGriechenundRömer.Berlin—NewYork2010,s.195in.
8Por.:P.Jal:LapropagandereligieuseàRome,aucoursdesguerrescivilesdelafndelarépub-
lique.nL)AntiquitéClassique”1961,30,s.395—414;M.Jaczynowska:Lagenesirepubblicanadel
cultoimperialedaScipioneL)AfricanoaGiulioCesare.nAthenaeum”1985,73,s.285—295.
9S.Weinstock(DivusIulius.Oxford1971)uznałCezarazanowatorawpolitycereligijnej.
Por.uwagiJ.A.Northa:PraesensDivus(reviewofWeinstock,DivusIulius).nJournalofRoman
Studies”1975,65,s.171—177.
10G.Huber:UntersuchungenzuCaesarsOberpontifkat.Diss.Tübingen1971.
11
M.Crawford:RomanRepublicainCoins.Vol.1.Cambridge1974,no456/1a—b;466/1;
467/1;467a—b.
12
Por.L.Morawiecki:Symboleurzędówreligijnychnamonetachrepublikirzymskiej.W:Religie
wświeciestarożytnym.Red.D.Musiał.M.Ziółkowski.Toruń1993,s.72—79.
