Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stypiątydzieńinadaldalekobyłodokońca.Miałembardzopowolnegoopera-
tora,aletoniebyłajegowina.Tojapotrzebowałemwięcejczasu.Pewnego
dnia[szefowiestudia]zawołalioperatoradosiebie,byzwróciæmuuwagę,że
sięociąga.Zaprotestowałem:«Tonieoperatorpracujewolno,tylkoja.Jaje-
stempowolnymreżyseremijeśliwamtonieodpowiada,weźciesobiekogoś
innego»”20.
Polański,któryztowarzyskiegopunktuwidzeniaczułsięwHollywoodziejak
rybawwodzie,wspominałrealizacjęDzieckaRosemary,swojegoamerykań-
skiegodebiutu,jakopasmoutarczekzbossamizParamountu:„Stalewzywano
mnienazebrania,wczasiektórychmojeniekonwencjonalnemetodypoddawa-
noostrejkrytyce”.PewnegodniajednakstarywygaOttoPremingerpowiedział
mu:„Roman,nieprzejmujsię.Pamiętaj:jeślimateriałyimsiępodobają,mo-
żeszprzekroczyæbudżettamizpowrotem.Reżyserawywalasiętylko,kiedy
materiałysądodupy”21.DziękitejradziePolańskitwardoobstawałprzyswoim
idotrwałdokońcaprodukcji.
WcześniejszyanglojęzycznyfilmPolańskiego,zrealizowanywAngliiBalwam-
pirów,zostałprzezdystrybutorawUSA,którynabyłteżprawado„ostatniego
cięcia”,skrócony,zdubbingowany,bydialogibrzmiałyprzyjemniejdlaamery-
kańskiegoucha,izaopatrzonywanimowanyprolog,wyjaśniający,czymsąwam-
piry.Polańskichciałwycofaæswojenazwiskozczołówki,aleniepozwoliłmuna
tokontrakt.Zacząłwięcprotestowaæpublicznie,nacousłyszał:„Lepiejzamknij
dziób.Bojaknie,tostaænasnato,żebycięwykończyæ”22.
Ciekawe,żezarównoPolański,jakiKonczałowskiorazFormanzgodnietwier-
dzili,żehollywoodzcybossowiewgruncierzeczydziwnieimprzypominaliwpo-
glądachimetodachdziałaniakomunistycznychaparatczyków.Doświadczenie
zdobytewwalcezbiurokracjązdrugiejstronyżelaznejkurtynybardzosiępóź-
niejprzydawałowStanach23.
20
JeanRenoir,RenoironRenoir…,
s.13.
21
RomanPolański,Roman,tłum.
KalinaiPiotrSzymanowcy,War-
22
23
szawa1989,s.222.
Ibidem,s.224.
Ibidem,s.222;A.Konczałowski,
op.cit.,s.38;MilošForman,How
ICametoAmericatoMakeaFilm
andWoundUpOwingParamount
$140000,w:MilošForman,John
Guare,Jean-ClaudeCarriere,John
Klein,NancyHardin,TakingOff,
24
NewYork1971,s.14.
Cyt.za:LutzBacher,MaxOphüls
intheHollywoodStudios,New
25
Brunswick1996,s.281.
ZlistuOphülsadoJohnaHouse-
manaz15II1956.Ibidem,s.332.
OczywiścieniewszyscyEuropejczycyoustalonychprzedprzyjazdemdoUSA
nazwiskachmieliproblemyzadaptacją.Naogół,cozresztązrozumiałe,naj-
mniejkłopotówzprzystosowaniemsiędowarunkówamerykańskichmielireży-
serzymniejambitni,alesprawniwarsztatowo.MichaelCurtiz(MihályKertész)
przybyłdoUSAwwiekulattrzydziestuośmiuizimponującąliczbąsześædzie-
sięciufilmównaswoimkoncie.Wkrótcestałsięjednymznajpłodniejszychre-
żyserówwHollywoodzie,gdzieudałomusięzrealizowaæjeszczegruboponad
stofilmów.Kilkaznich–jakCasablancaiMildredPierce–todzieła,jeślinie
wybitne,tojednakcieszącesięstatusemklasykówhollywoodzkiegokina.Ale
iniektórzyzwybitniejszychfilmowców,jakAnatoleLitvak,AlfredHitchcock,Ernst
WENDERSDODOMU!................................................26
307-Gizycki-Wendersdodomusk³ad.p65
26
2006-06-20,12:55
