Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
CzęśćI:Wartościwrefleksjinaukowejirozważaniachteoretycznych
Terównieżwłaściwościpsychicznejednostkizaakcentowanezostająwdefi-
nicjirecepcjimuzykizawartejwpochodzącejzpołowylatdziewięćdziesiątych
Encyklopediimuzyki28.Autorzydefinicji,opierającsięwdużejmierzena
osiągnięciachzzakresupsychologiimuzyki,uzależniająpercepcjęodnastę-
pującychczynników:
1odrodzajumuzyki(programowa1nieprogramowa,instrumentalna1wo-
kalna,sceniczna1niesceniczna,jednogłosowa1wielogłosowa,solowa1
zespołowaitp.),
1odwykonaniamuzykiorazzespołuzjawiskiwarunkówtemutowarzy-
szących,
1odwłaściwościindywidualnychodbiorcy(słuchmuzyczny,pamięćmuzycz-
na,wyobraźniamuzyczna,zdolnośćdokoncentracjiiuwagi,cechypro-
cesówmyślowych,osobowość1szczególnieemocjonalnawrażliwośćna
muzykę,zainteresowaniaipreferencjemuzyczne,zasóbwiedzyteoretycz-
nejomuzyce,doświadczeniawynikającezesłuchaniaiwykonywaniamu-
zyki),
1odwiekuodbiorcy,
1oduwarunkowańhistorycznychikulturowych.
DefinicjaencyklopedycznazbiegasięponiekądzIngardenowskimrozumie-
niemnindywidualnejkonkretyzacjidzieła”zależnejodtakichokolicznościjak:
npodłożeanatomiczno-fizjologicznedanegosłuchacza(jegotzw.słuch),stan
psychofizjologicznypodczassłuchania,jegoprzygotowaniemuzyczneimuzy-
kologiczne,jegokulturaartystyczna,wrażliwośćartystyczna,sala,wjakiejsię
znajduje,ludziegootaczającyitd.,aprzedewszystkimtakżejegocodzienne
życieemocjonalneisposób,wjakipotrafisięodniegoodizolowaćdlawy-
słuchaniakoncertu”29.
Własnąaktywnośćjednostkipragnącejwłaściwieodbieraćiprzeżywaćmu-
zykę1wyartykułowanąprzezStefanaSzumanawformieczynnegozaintereso-
waniamuzyką1podkreślałteżjużwXIXwiekuwybitnymuzykologniemiec-
kiHugoRiemann.Pisałon:nPowtarzamzcałąstanowczością,żerozumienie
wielkiegoiskomplikowanegodziełasztukiwymagaćwiczeniaidobrejwoli”30.
LeonardB.Meyerzajmującysiępsychologiąmuzykidodaje,żećwiczenietakie
musibyćzarównonaturypsychicznej,jakimotorycznej.Twierdzion,parafra-
zującsłowaBertrandaRussella:nrozumieniemuzykiniejestsprawąsłowniko-
wychdefinicji,znajomościtego,tamtegoczyjeszczeinnegoprawamuzycznej
składniigramatyki,jestonoraczejsprawąnawyków,prawidłowoprzyswojo-
28Encyklopediamuzyki.Red.A.Chodkowski.Warszawa1995,s.682;por.też
A.Jordan-Szymańska:Percepcjamuzyki.W:Wybranezagadnieniazpsychologiimuzy-
ki.Red.M.Manturzewska,H.Kotarska.Warszawa1990,s.1171162.
29R.Ingarden:Utwórmuzycznyisprawajegotożsamości.Kraków1973,s.1801181.
30H.Riemann:CatechismofMusicalAesthetics.Przekł.H.Bewerung.London
[b.r.w.],s.31,podajęza:L.B.Meyer:Emocjaiznaczeniewmuzyce...,s.82.
