Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
•PAŃSTWOJAKORZECZWSPÓLNA•
Określenie<regnum)ustąpiłowXVIw.miejscanowejkategoriires
publica,odzwierciedlajączwycięstwozasadyrepublikańskiej.Byłto
rezultatewolucyjnegoprocesu,którydoprowadziłdoodejściaoddaw-
nychformułmonarchiipiastowskiejikierowałsiękuantycznymwzor-
comgreckimirzymskim.Namarginesiepozostawiamocenęzasadno-
ściwykorzystaniatychwzorców,koncentrującsięnaskutkachcałego
procesu,jakieuwidaczniająsięprzedewszystkimwmyśleniuowspól-
nociepolitycznej,wontologiipaństwa,wokreśleniujegoistotyiroli.
Interesujemnieraczejsłowoiideeorazsposóbmyślenia,któryzanimi
stoi,bowiemkształtujeonrzeczywistośćhistorycznąwtakimsamym
stopniu,wjakimjestprzezniąkształtowany.Przedmiotemrozważań
będzieteoriarepublikańskaXVIw.6,jakota,którapojęcierzeczypo-
spolitejwprowadzawcałejpełniorazustanawiateoretyczne(norma-
tywne)podstawymyśleniaowspólnociepolitycznejtymmianem
określanej.Ustaleniatepromieniująnanastępnestulecie,jednakto
właśnieteoretycyszesnastowiecznipozostająpodnajwiększymwpły-
wemprekursorówklasycznegopojmowaniapaństwajakorzeczy
wspólnej,czyliArystotelesaiCycerona.NajważniejszetraktatyXVIw.,
doktórychbędęsięodwoływać,wnosząistotnywkładdoteoriipoli-
tycznejRzeczypospolitej,aletakżedoeuropejskiejwczesnonowożyt-
nejtradycjirepublikańskiej.
Koncepcjawspólnotypolitycznej,którejprzysługujemianores
publica,odnoszonajestdokonkretnegobytupolitycznegoRzeczypo-
spolitej,awięcdoczegośponiekądjużurzeczywistnionego.Pojawiasię
tubardzocharakterystycznedlaówczesnejteoriipolitycznejnapięcie
międzypoziomemteoretycznymipraktycznym,międzypostulatem
ocharakterzenormatywnymaokreślonymbytempolitycznym.Celem
tegoartykułujestwięcanalizafundamentalnegozałożeniapolskiej
teoriipolitycznej,kształtującejsiępodwpływemklasycznejtradycji
republikańskiej,głoszącego,żejedyniewrzeczypospolitej,wpaństwie,
którestanowirzeczwspólnąwszystkichobywateli,możliwejesturze-
6Szerzejustalenianatematzasadniczychkategoriipolskiejteoriirepubli-
kańskiejXVIwiekuorazkontekstu,jakidlatejteoriistanowiłaklasycznaiwcze-
snonowożytnatradycjarepublikańskaprezentujęwpracyD.Pietrzyk-Reeves,Ład
rzeczypospolitej…
~29~
