Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Zanimzaczniesięopowieśćobałkańskichtradycjach,przyjrzyjmysięsamemu
terminowiBałkany,gdyżjakwiadomojesttoterminnieostry,mającyróżneznacze-
niadlaprzedstawicieliróżnychdyscyplinnaukowych,adodatkowowpotocznym
jegorozumieniunacechowany.Szczególnenacechowaniemawprawdzieniesam
rzeczownikBałkany,alederywowanyodniegoprzymiotnikbałkański,natrwałe
wpisanywpolitycznydyskurswartościujący,tymniemniejtakżemówiącokulturze
Bałkanów,winniśmyokreślićgranicetegoobszaru.
DynamikęrozwojudyskusjinatematBałkanówibałkańskościprzedstawiła
MariaTodorowa,filozofihistorykbułgarskiegopochodzenia,wswojejklasycznejjuż
monografiiBałkanywyobrażone
1
.Niewnikającwięctakgłębokojakonawistotęza-
gadnienia,przypomnijmytylko,żepojęcieBałkanypojawiłosięstosunkowopóźno.
TureckimterminemBałkan(tur.balkan-Cgóra;góry;łańcuch,pasmogórpokryte
lasami))zaczętookreślaćpoczątkowosammasywgórski,znanywcześniejpodgrecką
nazwąHaemusiprzecinającyBułgarięwzdłużDunajuzzachodunawschód,na
współczesnychmapachopatrywanymianemStaraPłanina(bułg.Старапланина).
W1794rokubrytyjskipodróżnikJohnMorrittzeswojejpodróżydoLewantu,po
przekroczeniuprzełęczySzipka,pisał:nZbliżaliśmysiędogruntuklasycznego.Noco-
waliśmyustópgóry,przezktórąprzeszliśmynastępnegodnia-dzielącejBułgarięod
Rumunii(starożytnaTracja),atoprawdziwaosobistość-starożytnyHaemus,choć
1
M.Todorova,Bałkanywyobrażone,przeł.P
.SzymoriM.Budzińska,WydawnictwoCzarne,
Wołowiec2008.
11
