Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzęśćI.RozdziałII.Nowyruchzwiązkowy
sobiepewnąstrefęwolnościzorganizowaniawolnegospołeczeństwa”
4
.Niewieletylko
różniłasięopiniaszefakomisjirządowejorozmowachwJastrzębiu:nIstotęgdańskiego
kompromisurozumiałemjakoświadomąrezygnacjęPZPRzrolijedynegowyrazicie-
lawolispołeczeństwa.WzamianzatoNoweZwiązkiZawodowezdeklarowałysię
niekwestionowaćprawapartiidoprzewodzeniawsferzepolitycznej”
5
.
Ważnejest,abyspołecznegopluralizmuniemylićzpluralizmempolitycznym,
bootymwporozumieniachsierpniowo-wrześniowychniebyłomowy.Próbadopisania
żądaniawolnychwyborówjako22postulatugdańskiegoMKSzostałaodrzuconaprzez
strajkujących,aczzpewnymiwahaniami.BogdanBorusewicztwierdzi,żeosobiście
wykreśliłtożądaniezlistypostulatówgdańskiegoMKS
6
,jednakpierwszywydruktego
dokumentuzawierałówpostulatiztegopowoduzostałprzezeńzniszczony
7
.Słusz-
niemówiłaJoannaGwiazda:nPrzywygranymstrajkugeneralnymżądaniewolnych
wyborówmiałobysens,alewówczasnikogonietrzebapytaćopozwolenie.Komitety
strajkowewybierająreprezentantówdokonstytuanty,któraogłaszaniepodległość
izarządzawolnewybory”
8
.
ZupełnąpomyłkąjestopiniaprzyszłegomarszałkaSenatu,żestrajkwStoczni
Gdańskiejnzakończyłsięprzełamaniemtotalitaryzmu”
.GdybywPRLpanowałwów-
czasporządektotalitarny,toożadnymstrajkuniebyłobymowy,asamautortych
słówgniłbywwięzieniuzaswojądziałalnośćopozycyjną.Rzeczywiście:nZdyktatury
proletariatupozostałatylkogładkadyktatura”
9
,aleprzedewszystkimstałosiętojuż
wcześniej.Pozatymbyłtowielkisukces,booznaczałkolejnykrokwewolucjiustrojo-
4
TadeuszMazowiecki,[w:]Wejdąniewejdą.Polska1980-1982,bmw1999,s.57.Wkrótcepotembyły
jużpremierPolskidodadotego(Rozmowaniedokończona.RozmowazTadeuszemMazowieckim,
[w:]J.Jankowska,Portretyniedokończone.RozmowyztwórcamiHSolidarności”,Warszawa2003,
s.144),żenczyminnymjestbowiemuznaniepewnegopolitycznegostatusquopaństwa,przy
zachowaniupełnejautonomiiiniezależnościzwiązkuzawodowego,aczymśinnymuznanie
przywódczejroliPZPRwcałymspołeczeństwie”.Wciekawysposóbuzasadniałtostanowisko
W.Arkuszewski,Niezależnośćjakoprogram,nWięź”
,nr2/1989.
5
A.Kopeć,Ktozdradził?,Warszawa1995,s.17.
6
Potrzebnajestwytrwałość.WywiadzBogdanemBorusewiczem,nPrzeglądPolityczny”
,nr9/1987,
s.49.Poponadtrzydziestulatachokazałosię,żepostulattenoprotestowałrównieżAleksander
Hall.TakA.Friszke,RewolucjaSolidarności1980-1981,Kraków2014,s.34,azanimpowtarza
A.Machcewicz,Bunt.StrajkiwTrójmieście:sierpień1980,Gdańsk2015,s.236.
7
E.Szcześniak,Borusewicz.Jakrunąłmur,Warszawa2005,s.129.
8
JoannaGwiazda,[w:]GwiazdozbiórwSolidarności.ZJoannąiAndrzejemGwiazdamirozmawia
RemigiuszOkraska,Łódź2009,s.146.
9
E.Szcześniak,Borusewicz...,s.139.
45
