Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ustrojowopolitycznytaran...
zaadaptowanianowychzwiązkówdozmieniającegosięsystemupolitycznego.Gdyby
nowyruchzwiązkowyskorzystałztego,todokonywałabysięewolucyjnazmianapanu-
jącegoporządkuustrojowego.Możnateżzałożyć,żewprzypadkupowodzeniaKomisji
Mieszanejjakosposobuinstytucjonalizacjinowegoruchuzwiązkowegowsystemie
politycznymPRL,równieżGdańskniemógłbysięuchylićodimplementacjitegorodzaju
rozwiązaniaustrojowopolitycznego.
AndrzejFriszkezauważył:nPostanowieniakońcowe,dotyczącekontroliprzestrze-
ganiaporozumieniaprzezspecjalnąkomisjęmieszaną,zostałydopisanewnocy(chodzi
o30sierpnia1980r.śLM)”
.Idalej:nKomisjamieszanadoczuwanianadrealizacją
porozumienia(...)dawaławładzymożliwośćoddziaływanianazwiązekszczeciński
takżewsensiepolitycznym”
15
.HistorycyzIPNpiszą,żefaktustanowieniaKomisji
Mieszanejnstałsięprzyczynątarćmiędzydwomatworzącymisięcentrami:Szczeci-
nemiGdańskiem”
16
.Szerzejoszczecińskiej,atakżejastrzębskiejKomisjiMieszanej,
ichrzeczywistymznaczeniudlaNSZZnSolidarność”ilosiebędziewrozdz.V
.
Ostatecznysensporozumieńsierpniowo-wrześniowych1980r
.sprowadzałsięwięc
nietyledopowstanianiezależnegoruchuzwiązkowego,codopewnejinstytucjonalizacji
posttotalitarnegoautorytaryzmu.Wtymnowymporządkuustrojowymkierownictwo
PZPRzachowywałomonopolwładzypolitycznej,alecenązatobyłowyrażeniezgody
naspołecznypluralizm.Jednymzjegoprzejawówmiałobyćistnienienowychzwiąz-
kówzawodowych,którewkonsekwencjinniezamierzająpełnićrolipartiipolitycznej”
(pkt2porozumieniagdańskiego).Ważnejestteż,abyspołecznegopluralizmuniemylić
zpluralizmempolitycznym,bootymwporozumieniachsierpniowo-wrześniowych
niebyłomowy.Próbadopisaniażądaniawolnychwyborówjako22postulatuzostała
odrzuconaprzezsamychstrajkujących.Ponadtowporozumieniuszczecińskim,awkrót-
ceijastrzębskim,pojawiłasięzapowiedźpowołaniakomisjimieszanych,któremogły
ułatwićznalezieniesobiemiejscaprzeznowyruchzwiązkowywzmieniającymsię
systemiepolitycznymPRL.
Należyjednakzaznaczyć,żeostatecznykształtorganizacyjnynowegoruchu
związkowegoniezostałrozstrzygnięty;decyzjazapadniedopiero17września1980r.
wGdańskunaspotkaniuMiędzyzakładowychKomitetówZałożycielskich.Główne
pytaniebrzmiało,czypowoływaćogólnopolskizwiązekzawodowy,czyzgodniezpo-
rozumieniemgdańskimmiałybypowstaćzwiązkiozasięguregionalnym?
15
A.Friszke,RewolucjaSolidarności...,s.63,64.
16
R.Kościelny,A.Kubaj,NSZZHSolidarność”RegionPomorzeZachodnie,[w:]NSZZHSolidarność”
1980-1981,t.3,podred.Ł.KamińskiegoiG.Waligóry,Warszawa2010,s.259.
50
