Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
gdykolejnetrzylataprzenosząśrodekciężkościzgromadzenianarozwój
nabytychumiejętności,ichdoskonalenie:
Pozakończeniutegookresudzieckomaopanowanepewnespecjal-
nefunkcje,umożliwiającemuobronęwsytuacjachopresjizestrony
dorosłego,ponieważmożesamodzielniesięwysłowić,dalekoodbiec
lubzacząćprotestować.Celemdzieckaniejestobrona,tylkozdoby-
wanieotoczenia,awrazznimśrodkówdowłasnegorozwoju,cojed-
nakdokładniemarozwijać?To,costworzyłodotejpory.Takwięc
dzieckomiędzytrzecimaszóstymrokiemżycia,zdobywającswoje
otoczenie,wchodziwokresprawdziwegokształtowania.Rzeczy,któ-
restworzyło,zanimskończyłotrzylata,wychodząnapowierzchnię
dziękiświadomymdoświadczeniomzdobywanymprzezniewjego
otoczeniu.Tedoświadczenianiesązwykłymizabawamianiprzypad-
kowymidziałaniami,tylkopracąnarzeczdorastania.Rękaprowadzo-
naprzezinteligencjęwykonujepierwsząpracęczłowieka.Jeżeliwięc
wewcześniejszymokresiedzieckobyłoniemalistotąkontemplacyjną,
któraprzyglądałasięjedynieswojemuotoczeniuzpozornąbiernością,
biorączniegoto,copotrzebnedoskonstruowaniaelementówswo-
jejistoty,wtymnowymokresieposługujesięswojąwolą.Wcześniej
byłoprowadzoneprzezukrytąwnimsiłę,ateraz,kiedyjegoręcestają
sięaktywne,prowadzijejegoja.Totak,jakbydziecko,któredotąd
chłonęłoświatnieświadomąinteligencją,terazbrałogowdłoń4.
Dorosłyuczysięjużwzupełnieinnysposób.Popierwszemusiza-
angażowaćświadomośćwprocesieuczeniasię.Jużsamtenfaktwyma-
gawysiłku.Całyprocesuczeniasiękojarzonyjestzresztązwysiłkiem
izmęczeniem.Towłaśniedorośli,bazującnatychdoświadczeniach,któ-
rewydająsiękatorgą,wymyślająszeregudziwnieńprocesuedukacyj-
nego.Chcągouatrakcyjnić,pokolorować,zakamuflować.Odwołująsię
doantropomorfizowanychbohaterówzeświatazwierząt,którzymają
odgrywaćrolęautorytetówwyższegorzęduaniżelirodzice.Tewszystkie
sztuczkiwydająsięniezbędne,ponieważdorosłydziałazpoziomuswo-
ichuprzedzeń,którewtymprzypadkuutożsamiająuczeniesięztrudem,
nudąitemupróbujązaradzićzamiastpojąć,żeitepierwotnedziałania
4Wtymtomie,s.176–177.
XIV
