Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
11
działaćteżukraińskainteligencja,pozbawionamożliwościpaństwowejisamorzą-
dowejkarierywDrugiejRP
.
Propagowanenałamachprasyukraińskiejideeirejestrowanekonkretne
osiągnięciawzakresietworzenianowychwarsztatówpracywdziedziniepry-
watnejukraińskiejprzedsiębiorczościodziaływałynaposzerzającesiękręgitego
społeczeństwaipowodowałyożywionądyskusję–takżenatematmiejscatejże
przedsiębiorczościwogólnejstrategiibezpaństwowegonarodu.PorażkaZachod-
nioukraińskiejRepublikiLudowej(ZURL),którąUkraińcypróbowalistworzyć
naterenieGalicjiWschodniejwlatach1918–1919,spowodowałazjednejstrony
nasileniedziałańukraińskichorganizacjipodziemnych,negującychprzynależność
tychziemdopaństwapolskiego,zdrugiejzaś–wświecielegalnychukraińskich
partiiiinstytucji,takichdziałańpolitycznychigospodarczych,którepozwoliłyby
osiągnąćsuwerennośćjeśliniepaństwową,toconajmniejgospodarcząUkraiń-
ców,wostatecznościpozwalającąnazasadzieautonomiinatrwałefunkcjonowa-
niewpaństwiepolskim.
Silnierozbudowanestrukturyukraińskiegoruchuspółdzielczegonaterenie
województw:lwowskiego,stanisławowskiegoitarnopolskiego,którychwpływy
sięgałypierwszejpołowylat30.XXw.naterenieWołynia,zdaniemukraińskich
spółdzielcówmiałyprzynieśćrozwiązaniewszystkichtychproblemów.Wynikała
stądpłynącazichkręgówstopniowanegacjaprywatnejrodzimejprzedsiębiorczo-
ści,corazśmielejformułującejwłasnąwizjęemancypacjigospodarczejUkraiń-
ców,choćjednocześnieodwołującejsięwspólniedowzorcówihasełprzejętych
m.in.odwielkopolskichPolakówzzaborupruskiego.Szczególniepopularnebyło
hasło„swójdoswego”,propagowanewcześniejm.in.przezksiędzaPiotraWaw-
rzyniaka.
Podejmującsięopisaniaproblemubędącegoprzedmiotemniniejszejrozprawy,
autorstarałsięuwzględnićrównieżtłokulturowe.Wydajesiętouzasadnione,
gdyżwszelkaaktywnośćludzkajestosadzonawkontekściekulturowym.Historyk
powinienzatembraćpoduwagępotrzebęuwzględnieniaiświadomośćistnienia
tejpłaszczyzny.
Wybitnypolskifilozof–RomanIngardenpisał,że„człowiekzaczynasiętam,
gdziezaczynasiękultura”7.Obecna,takżewnaukachtakichjakhistoria,wielo-
letniadominacjanaturalistycznejopcjimetodologicznejsprawiła,żeowieleczę-
ściejmożnabyłozetknąćsięztakimiujęciaminiżzbadaniaminastykupsyche
ikultury.Takąstałasięzresztątakżesamapsychologia–„psychologiaignoruje
sferępowszechnikówsensu–wartości–orazichnośnikówwpostacimitu,sym-
7Cyt.za:A.Pankalla,A.Kilian,Psychescapes.Tożsamośćnaszychczasów?Poznańskie
WydawnictwoPsycho-Kulturowe,Poznań2007,s.17.
