Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RafałDydyczOSzkolnictwonaterenieChełmszczyznyipołudniowegoPodlasia
Ciekaweinformacjeprzekazujenamzestawieniedotyczącepoten-
cjalnychszkół.ZobszarupołudniowegoPodlasiawładzeukraińskie
otrzymałydanez54placówek.30zuwzględnionychwzestawieniu
zostałospalonychlubzrujnowanychinienadawałysiędoużytkowa-
nia.Spośródpozostałych24–wdziewięciumieściłysięszkołypolskie,
aosiemsłużyłowojskomniemieckim.Jedyniesiedem,któreposiadały
adnotacjęflinne”,możnauznaćzate,wktórychmożliwabyładziałal-
nośćukraińskichszkół,jednakbrakdokładnegozapisuoichdziałaniu37.
Informacjetekorelujązewspomnianymiwcześniejfragmentamispra-
wozdań.Oniewielkiejliczbiedziałającychplacówekświadczyrównież
informacjazprasyukraińskiej:
zBiałejdonoszą,iżnaPodlasiunieustanniepracujeagitacjaPolaków
przeciwukraińskiejszkole.PomimotegozcałegoPodlasiaprzychodzi-
łyprośbyoustanowienieukraińskiejszkoły.Doniewieluistniejących
ukraińskichszkół,opróczprawosławnejludnościukraińskiejzapisują
sięrównieżiUkraińcy-katolicy38.
Zmianywukładziegeopolitycznym,rewolucjawNiemczech,zakoń-
czeniewojnyiodbudowapaństwapolskiegospowodowały,iższkołyte
musiałyzaprzestaćswejkrótkotrwałejdziałalności.Jednocześniesła-
bośćpaństwaukraińskiegoipostępywojskbolszewickichspowodowały
zajęcieKijowailikwidacjęKOLCH.15kwietnia1919rokuKomisjado
RewizjiiLikwidacjiKomisariatuOświatyLudowejdlaChełmszczyzny,
PodlasiaiPolesiazwolniłazzajmowanychstanowiskdotychczasowekie-
rownictwokomisariatu,apieczęcieprzekazanokomisjilikwidacyjnej39.
Działalnośćszkółukraińskichwlatach1917–1919naterenie
PodlasiaiChełmszczyznyzostałajużopisanawpolskiejliteraturze,
Ojeszczeinnejsytuacjidowiadujemysięzprasyukraińskiej,wktórejpodkreślano,żedzia-
łalnośćukraińskichszkółbyłahamowanaprzezadministracjęlokalną.Jakoprzykładpodano
sytuacjęwmiejscowościSitnik,gdziewiększośćpodawałasięzaRusinów,natomiastsołtysem
byłPolak.NiepozwalałonchodzićdzieciomdoszkołyukraińskiejwsąsiednichŁukowcach,
adorosłymwyznaczałpracewświętaprawosławne;Понашомукраю,«Р.днеСлово»(Б.ла)
1918,№10,с.4.
37Zestawieniewłasnenapodstawie:APL,KOLCH,526/27,Анкетаостановищушк.лна
Xолмщин.,П.дляшшютаПол.ссю,18.10.1918,с.263–264.
38В.сти,«В.стникполlтики,лlтературийжиття»(В.день)1918,№38,с.528.
39JarosławCabaj,Społeczeństwogubernichełmskiejpodokupacjąniemieckąiaustriackąwla-
tachIwojnyświatowej,Siedlce2006,s.183.
25
