Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Strukturatomu
Wniniejszymtomieprzyjętoproblemowo-chronologicznyukładmateriału.
Całośćzgrupowanowośmiurozdziałach:Początektułaczki-wyjazdidroga;
Uchodźstwopolskiewliczbach;Akcjapomocyuchodźcomwświetleprawarosyjskie-
go;Polskieorganizacjeniesieniapomocyofaromwojny;Polskieorganizacjeratow-
niczewdobierewolucjirosyjskich;Rodzajepomocyudzielanejpolskimuchodźcom;
Sprawozdaniazdziałalnościpolskichorganizacjipomocowych;Wdrodzedoojczy-
zny-ichkolejnośćizawartośćwyznaczonezostałylosamipolskichwychodź-
ców.Nakońcupublikacjizamieszczonobibliografię(wykazwykorzystanych
źródeł),atakże-uwzględniającezarównozawartośćdokumentów,jakiprzy-
pisów-indeksy:osobowyorazgeograficzny(obejmującypaństwa,gubernie,
powiaty,miejscowości,diecezje,dekanaty;wodniesieniudomiejscowościotych
samychnazwachwnawiasachpodanopowiat,wktórymwówczasznajdowałasię
danamiejscowość,wniektórychprzypadkachodnotowanotakżewnawiasach
kwadratowychdrugiczłonjejnazwyużywanydzisiaj).
Zestawiającprezentowanewtomiemateriały,dokonanosubiektywnego
doboruźródeł,które-zdaniemredakcji-najlepiejkorespondowałyzpodjętą
problematykąbadawczą.Przeprowadzonaselekcjapozwoliłaskupićsięnako-
lejnychetapachwychodźczegodramatu.Tomotwieraprzedstawieniepoczątku
uchodźczegoexodusu,tj.okoliczności,wjakichuchodźcypodejmowali-niejed-
nokrotniewymuszonąprzysłowiowąkozackąnahajką-decyzjęoopuszczeniu
rodzinnychstron.Następnymogniwemjestponiewierka,jakastałasięudzia-
łemwychodźcównaszlakachmigracyjnychwiodącychwgłąbRosji,naznaczo-
natraumatycznymiprzeżyciamijejuczestników.Odrębnączęśćstanowiąrealia
związanezpobytemwygnańcówwRosji.Zajmującąkwestiąokazałasięzatem
liczbauchodźcówzarejestrowanychprzezpolskieinstytucjepomocowe,ichroz-
mieszczenie,miejscepochodzeniaczyskładspołeczny.Postaranosiętakżeudo-
kumentowaćformyicharakterpomocyotrzymywanejprzezPolakówzarówno
wczasiewędrówki,jakiwtrakcieichpobytuwrosyjskimimperium.Starano
sięukazaćnawybranychprzykładachprzekazywanieuchodźcompomocyma-
terialnej(tj.żywnościowej,mieszkaniowej,odzieżowej),aletakżeprawnejczy
organizacyjnej(poszukiwaniepracy).Istotnedlaratowaniaprzedzagładątysięcy
uchodźczychdzieciimłodzieży,zagrożonychzatraceniempolskiejświadomości
narodowej,stałosięzakładanieochron,szkółelementarnychiśrednichorazaspi-
rującychdomianaedukacjiuniwersyteckiejPolskiegoKolegiumNaukowegoczy
tzw.kursówwyższych.Ważnemiejscewśróddokumentówzajmująmateriały
związanezzapewnieniemopiekireligijnej,którachroniłauchodźcównietylko
przedupadkiemmoralnym,leczrównieżdawałanadziejęnapowrótwrodzinne
strony,budowałapoczuciewspólnotowości,pogłębiałapoczucieprzynależności
28