Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rosyjskim,lubwywodzącychsięzpolskiejludnościautochtonicznejmieszkającej
naobszarachdzisiejszejLitwy,BiałorusiczyUkrainy,którew1915r.nieznalazły
siępodokupacjąniemieckąiaustriacko-węgierską.Ważnąrolęwpracynarzecz
zabezpieczeniaegzystencjitułaczyodegrałyrzymskokatolickie(wwiększości
polskie)TowarzystwaDobroczynności,atakżeoddziałyPolskiegoTowarzystwa
PomocyOfiaromWojny,moskiewskiKomitetPolskiPomocyOfiaromWojny,
PolskiKomitetPomocySanitarnejczyautonomicznaSekcjaSanitarno-Żyw-
nościowa.WkontekściekształtowaniawarunkówżyciauchodźcówwRosjina
szczególnąuwagęzasługujeCentralnyKomitetObywatelskiguberniKrólestwa
Polskiego,wistociezupełnienowaorganizacja,nawiązującajedynienazwądo
warszawskiegoodpowiednika,którapowstałazinicjatywym.in.Władysława
Grabskiego,wiceprezesaKomitetuwWarszawie.Kluczoweznaczeniedlafunk-
cjonowaniauchodźcówwpaństwiecarówmiałarównież,formalniezrzeszająca
wspomnianeorganizacje,powstaławMoskwiewlatem1915roku,RadaZjazdów
PolskichOrganizacjiPomocyOfiaromWojny.Towłaśniedziałalnośćpolskich
instytucjipomocowychzapisanawtysiącachzachowanychźródeł,takichjak:
sprawozdania,oficjalnakorespondencja(takurzędowazwładzamirosyjskimi,
jakiwewnętrzna),listyuchodźców,okólniki,pismaetc.oddajewznakomitej
częścilosuchodźcówzziempolskich.
Kilkuletniakwerenda,prowadzonawarchiwachibibliotekachnietylko
Polski,aletakżeRosji,Ukrainy,Białorusi,Litwy,Kazachstanu,Gruzji,Armenii
iKirgistanu,pozwoliłanaodnalezienieszeregudokumentówtraktującychodzie-
jachuchodźstwazziempolskich,azwłaszczazKrólestwaPolskiego,wlatach
pierwszejwojnyświatowejwRosji.Skłoniłateżjejuczestnikówdopodjęcia
decyzjioprzedstawieniutułaczegolosuwychodźców.
Publikacjamateriałówźródłowychmanaceluprzypomnieniezapomnia-
negoexodusuludnościpolskiejgronuczytelnikówzainteresowanychtema-
tyką,zarównozprzyczynnaukowych,jakiemocjonalnych.Wprezentowanym
zbiorzewykorzystanodokumentyźródłowezgromadzoneprzedewszystkim
warchiwach.Zamieszczonorównieżkilkaartykułówprasowychorazpublikacji
źródłowychzepoki1.
Granicetemporalnepublikowanychdokumentówobejmująlata1915-
19212,czyliokresodmomenturozpoczęciawychodźstwaprzezludnośćpol-
skąmieszkającąwKrólestwiePolskim,GalicjiinaKresachWschodnichbyłej
RzeczypospolitejObojgaNarodów,dotraktaturyskiegoiwynikającychzniego
postanowieńdotyczącychpowrotuPolakówzbyłegoimperiumrosyjskiego.
1
SzczegółowyspiswykorzystanychzespołówzostałzamieszczonywBibliografi.
2
Wdrodzewyjątkuwtomiezamieszczonotakżedokumentz1965r.(nr277),któregotreść
pokazywałauchodźczerealialat1915-1918.
27