Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
najwyraźniejtakiegocharakterupodwpływemchrześcijaństwa,
azapewneinaciskiemKościołaniepotrafiącegogozwalczyć,lecz
jegopierwowzórmiałodmienneźródła.WskazywałnatowZłotej
GałęzicytowanyjużJ.G.Frazer,pisząc:DMożemyzdużympraw-
dopodobieństwemwysunąćprzypuszczenie,żenazwyKarnawał,
ŚmierćiLatosąstosunkowopóźnymiiniezadowalającymiokreśle-
niamiistotpersonifikowanychlubucieleśnionychwobyczajach,któ-
rymisiędotądzajmowaliśmy.Jużabstrakcyjnycharaktertychnazw
świadczyoichnowoczesnympochodzeniu,albowiempersonifikacja
okresuiporyroku,jaknp.KarnawałuczyLata,względnieabstrak-
cyjnegopojęcia,takiegojakśmierć,niejestwłaściwapierwotnemu
sposobowimyślenia.Natomiastsameuroczystościnosząśladyod-
ległejstarożytności,trudnowobectegooprzećsięwrażeniu,żeidee
którychsąwcieleniem,byłynapoczątkubardziejprosteikonkretne.
Pojęciedrzewa,byćmoże,szczególnegogatunkudrzewa(...),ana-
wetpojedynczegodrzewa,jestdostateczniekonkretne,bypoprzez
stopniowyprocesuogólnianiadojśćodniegodoszerszegopojęcia
ducharoślinności.Aleogólnepojęcieroślinnościłatwopomieszać
zporąroku,wktórejsięonapojawia,stądteżnietrudnopodsta-
wićwiosnę,latoczymajpodpojęcieduchadrzewaczyroślinności.
Podobniekonkretnepojęcieumierającegodrzewaczyumierającej
roślinnościmożeprzekształcićsięwpojęcieśmierciwogólności,
takwięczwyczajwynoszeniaumierającejczynieżywejroślinności
nawiosnę,traktowanyjakowstępdojejwskrzeszenia,rozszerzasię
zczasemnapróbęzupełnegoprzegnaniaŚmiercizwioskiiokoli-
cy.”46
Słowiańskiobrzędtopienia,czyrozrywanianapolusłomia-
nejkukłyMarzanny,maswójodpowiednikwwierzeniachceltyc-
kich,wludowejmitologiiirlandzkiejiszkockiej.Występujetam
postaćzwanaCailleachBheur.Jesttoboskawiedźma-starucha,
przezdwudziestowiecznego,szkockiegofolklorystęD.A.Mac-
KenziezwanaBeirą,stanowiącauosobieniezimy.47ImięCailleach
tłumaczonejestzwyklejakoStaraKobietalubWiedźma.Bardziej
46J.G.Frazer,Złota...,dz.cyt.,s.274
47D.A.Mackenzie,Zeszkockichlegendimitów.Opowieściniezwykłe,Sandomierz2009,
s.14-32
43
