Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wiosnyijakprzypuszczająbadaczemitów,byłakiedyśdackąWiel-
kąBoginiąZiemi.41Niewiemyczyjesttojejautentyczneimię,gdyż
DokiamożebyćpóźniejsząpożyczkąodEudokii(Evdokia),prawo-
sławnejświętej,którejkultustanowiono1marca,najwyraźniejdla
schrystianizowaniawcześniejszychobchodówNowegoRokuijego
boskiejpatronki.Zauważmyjednak,że7marca-jednazkilkudat
wspominanychwdawnychkronikachpolskich,jakodzieńtopienia
Marzanny,znajdujesięwobrębieowejpierwszejdekadymiesiąca.
UdzielmyjeszczegłosuJ.G.Frazerowi:DWwieluśląskich
wioskachpostaćŚmiercitraktowanajestnajpierwzszacunkiem,po
czymzdzierasięzniejszatyiwrzucadowodyklnącprzytymalbo
rozrywasięjąnakawałkinapolu.Następniemłodzieżwybierasię
dolasu,ścinamałąjodełkę,odzierajązkoryizdobifestonamizie-
leni,papierowymiróżami,pisankami,kolorowymiszmatkamiitym
podobnym.PrzyozdobionedrzewkonazywasięLatemalbo‚ma-
jem’.Chłopcychodząztymdrzewkiemoddomudodomuśpiewa-
jącokolicznościowepiosenkiiproszącopodarunki.(...)Czasami
przynosząrównieżzlasuładnieprzybranąlalkę,którąnazywają
Latem,MajemlubNarzeczoną.WPolscenazywająjąDziewan-
ną,boginiąwiosny.”42Śmierć(kojarzonazZimą)iLatowystępują
wopisanymobrzędziejakouosobieniamocywiążącychsięzdwo-
maporamiroku,zimnąiciepłą,mrocznąijasną,bezpłodnąiwy-
dającąnaświatobfitośćżycia:kwiatów,liści,trawizbóż.Wśród
wszystkich,zanotowanychwprzekazachhistorycznychietnogra-
ficznychterminówobrzędutopieniaMarzanny,najczęściejpoja-
wiasięonwzwiązkuz25marca,dniemZwiastowaniaPańskiego
(zwanymteżZwiastowaniemBogurodzicy),gdychrześcijanieczczą
tajemnicęwcieleniaSynaBożego.Dziewięćmiesięcypóźniej,25
grudniajaknależałobysięspodziewać,biorącpoduwagęokrestrwa-
niaciąży,następujeBożeNarodzenie.Wychodzącpozazwiązane
zortodoksyjnymchrześcijaństwem,kultowetajemnicewiary,moż-
nawięcśmiałopowiedzieć,że25marcajesttodzieńwktórymMa-
ryja,przyszłaBogurodzica,zaszławciążę.Dotegosamegodnia,
wwierzeniachludowychniewolnowbijaćwziemiękołków,
41https://en.wikipedia.org/wiki/Baba_Marta
42J.G.Frazer,Złota...,dz.cyt.,s.271-272
41
