Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pieniaMarzanny”,zwanejtutajMareną,śpiewano:”MámíláMa-
reno!/Komusdalaklíče?/Dalajsemjich,dala/SvatémuJiřímu,
/Abynámotevřel/Zelenútravinu,/Abytrávarostla–/Trávazele-
ná./Fiala,rȯže/Kvéstinemůže,/AžjíPánBùhspomůže:/Hěló,
hěló,mámiláMařeno!”,DMámiláMařéno,hdestyklůčedała,/co
bysnimipolaodmykała?”,DHěló,Hěló,mámiláMořeno!/Ko-
musdalaklúče...”35WzapisachetnograficznychMarenalubwin-
nymwariancieimienia-Morenadysponuje,jakoswoimatrybutem,
złotymikluczamiotwierającymiziemię,niczymHekate,dzierżąca
wdłonikluczedopodziemnejkrainyumarłych.Kolejnapieśńgłosi:
DMoreničkakrdsna,/d’esihysypdsla?/Nazelenejlúce;/ztrati-
lasomklúče”.MotywłączeniaMorenyzgęsiami(hysy)niejest
dowolnąfantazją,wplecionąwtekstpieśni,powtarzasiębowiem
iwinnych,pochodzącychzterenówŚląska,CzechiSłowacji:DMa-
řenokrasna,kajsihuśipasła?/Podkepečkemzrobenečkem,ežse
zematřasła,/abytravarustla,travazelena,ežpokolena./Avydeve-
čky,vijtevenečky/zmodrejfijalenky,zbiłejružičky”,DO,marzanno
krasna,/kajśtygęsipasła?”,DMařena,Mařena,naolejismažená
/(...)Atypannokrásná,kdestyhusypásła?”,DOmařanokrasna
radaśgesipaswa”.Zdajesięwięc,żekluczeigęsitostałyiistotny
elementjejpostaci.Jeśliodkryjemydlaczegojestznimiukazywa-
na,zrozumiemyistotnączęśćjejmitu.Wobrzędowychpieśniach
mowajestrównieżoślubieMarzanny,aprzyokazjiwymieniająone
kolejnyjejatrybut–złotejabłka:D...Svesudjevojkezamužotišle,
/SamoostalaMaradjevojka.[...]/Maraimazlatnujabuku,/Komu
jabuka,komudjevojka,/Jurijabuka,Juridjevojka”.Jabłkojestnie
tylkoelementemikonograficznymchrześcijańskiejEwy(wrzeczy-
wistościBibliamówioowocudrzewapoznaniadobregoizłego,nie
bezpośrednioojabłkujakotakim),aleiatrybutemwieludawnych
bogiń.PosiadarównieżMarzannawczeskichpieśniachibardziej
mroczneaspekty,powiązaneznadawanymjejmianemŚmiercichy:
DMorano,Morano,tynássužujes/jednehopodruhémusmrcuješ”,
aijakprzystałonasłowiańskąodpowiedniczkęHekate–czarami:
35
MaciejŁuczyńskiSemantykaobrzędówwiosennychzwiązanychzMarzannaiJaryłą
(PróbarekonstrukcjiDprasłowiańskiegotekstu”)https://dokumen.tips/documents/luczynski-
semantyka-obrzedow-wiosennych-zwiazanych-z-marzanna-i-jaryla.htmldostęp24.04.2021
36
