Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DMara,našaMara,/kdestuvodubrala?//Ved’somt’ajávidel,
/Ked’s’jučarovala”.36ObszarCzech,tooczywiścieniekoniec
słowiańskiegozasięguzwiązanegozniąwiosennegoobrzędu.Tak-
żeinaUkrainie,obrzędowotopionoodpowiedniczkęMarzanny
/MoranyzwanąMorynką,tyle,żewnocKupały,czyli,jakmówimy
wPolsce–NocŚwiętojańską.
Etnograficznychprzekazówdotyczącychwiosennychobrzę-
dów,wktórychpojawiasiężeńskapostaćoimieniurozpoczyna-
jącymsięodteonimu*mar-lub*mor-jestznaczniewięcej,niż
tuprzedstawiłamipochodzązarównozobszaruSłowiańszczyzny
zachodniej(Polska,Czechy,Słowacja,Łużyce)jakipołudniowej
(Serbia,Chorwacja,Macedonia,Bułgaria)orazwschodniej(Ukra-
ina,Białoruś,Rosja).Będędonichjeszczewielokrotniepowracała,
niechciałabymjednakmnożyćichponadmiarę,bonatąchwilębar-
dziejzaciemnito,niżrozjaśni,obrazbogini.Samobrzędprzekracza
ponadtozasięgSłowiańszczyznyipojawiasięwrejonachzamiesz-
kiwanychprzezludnośćpochodzeniagermańskiego,jakBawaria,
TuryngiaczySzwajcaria,niegdyśzamieszkiwanychprzezCeltów
lubprzezplemionamająceznimiintensywnekontaktykulturowe.
Czyżbyśmytymsposobemuchwycilipocząteknici,idączaktórą
dotrzemydoceluposzukiwań?Narazieniesposóbzcałąpewno-
ściąodpowiedziećnatopytanie,alezauważmy,żeDługosznie
wymyśliłpostaciMarzanny,awewszystkichznanychobrzędach
maonazwiązekznadchodzącąpozimiewiosną,płodnościąziemi
irozkwitemroślinności.KukłęwyobrażającąMarzannęwykony-
wanonajczęściejzesłomy,pozostałościpościęciuzboża–aprze-
cieżziarnazbóżzktórychrobionokaszeimąkęstanowiłypodstawę
wyżywienianaszychprzodków,toonegwarantowałyichbyt.Bez
nichczekałichgłódorazpodążającawśladzanimśmierćizapew-
nedlategoobrzędzachowałsiętakdługo,mimowyklinaniaprzez
Kościół,chociażzcałąpewnościązmieniłwwiększejlubmniejszej
częścipostać,nadawanąmuinterpretacjęipodawaneuzasadnienie.
KiedywięcDługoszpisze,żeDrolnicyzaśiprowadzącygospodarkę
rolnączciliCererę,nawyścigiskładającjejwofierzeziarnazbóż
(ł)Cererazaśuważanabyłazamatkęiboginięurodzajów,których
36Wszystkiecytatyza:MaciejŁuczyńskiSemantyka...,str.168
37
