Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IwonaPuchalska
ORCID:0000-0003-0681-7460
UniwersytetJagielloński
Ansamblwokółstrategii
symultanizmuwoperzeiliteraturze
Styloperowyjestkategoriątrudnądouchwyceniaizdefiniowania.
Dziejesiętakdlatego,żezarównonapoziomietreściowym,jakiformal-
nymoperamabardzowielewspólnegozinnymidziedzinamisztukiiwzes-
tawieniuznimijejswoistośćstylistycznaczęstosięrozmywalubumyka.
Ponadtooperapodczasswojejdługotrwałejewolucjiwykształciłatakna-
prawdęwielerozmaitychstylów,naznaczonychznamionamiposzczegól-
nychepoklubmódkulturowych.jednakpewnefenomeny,zasadniczo
należącewprawdzieraczejdosferykompozycjiniżstylistyki,które
szczególniecharakterystycznedlatożsamościoperyjakogatunku.Mam
namyślikonfiguracjewokalne,konstytuującezarównodramaturgiczną,
słowną,jakimuzycznąwarstwęteatrumuzycznego,czyliansamble.
Ansambl,zwłaszczaansamblrozbudowany,angażującygrupęliczniej-
sząniżduet1,upowszechniłsięwkulturzeteatrumuzycznegostosunkowo
późno,bomniejwięcejwpołowiewiekuXVIII,jednakosiągnięciatwór-
cówtegookresu,zwłaszczadziełaMozarta,zapewniłymustałemiejsce
woperze.Ichociażtakżewpóźniejszymokresieniektórzyautorzy(jak
choćbyWagner)odnosilisiędoniegoznieufnością2,zcałąpewnością
współcześnienależydonajbardziejrozpoznawalnych,anawetemblema-
tycznychelementówestetykioperowej0
1Wróżnychujęciachduettraktowanyjestbądźjakotypansamblu,bądźjakood-
rębnawokalnaformadialogiczna;ponieważwniniejszymtekściezajmujęsięansamblem
wielogłosowym,nierozpatrujębliżejtejkwestii.Zob.natentematnp.E.Cook,hasło:
Ensemble,w:TeNewGroveDictionaryofMusicandMusicians;P.Krzywoszyński,
J.Woleński,Fenomenopery,Kraków2022,s02170
2J0Mianowski,AfektwoperachMozartaiRossiniego,Poznań2004,s.85-87;E.Cook,
op.cit0
19
AdamMickiewiczUniversityPress©2023